جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک : support@alefbalib.com

نام :*

نام خانوادگی :*

پست الکترونیک :*

* *

تلفن :

دورنگار :

آدرس :

بخش :

پیغام :*

حروف تصویر :

* *

ارسال انصراف

فارسی | العربیه | English

در تلگرام به ما بپیوندید

پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی

جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن

: جستجو در الفبا در گوگل

...جستجوی هوشمند

مرور > مرور کلید واژه ها

4. اصطلاحنامه سایر موضوعات

اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)

راه های معرفت

قوای ادراکی(اصطلاح وابسته)

عقل(قوه عاقله)

عقل فطری

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

تعداد رکورد ها : 13

عنوان :

معانی و کاربردهای عقل در رساله فی العقل فارابی

نویسنده:

طاهره کمالی زاده

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,

کلیدواژه‌های اصلی :

ابو نصر فارابی , فلسفه مشاء , عقل ( جوهر ) , معرفت(ادراک جزئی) , رساله «فی العقل» , مقاله درباره فارابی

کلیدواژه‌های فرعی :

عقل فعال , عقل الهی , بدیهیات اولیه , عقل فطری , عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , عقل هیولانی , عقل بالفعل , عقل مستفاد ,

چکیده :

عقل از مسائل بنیادی و کلیدی فلسفه است که در سایر علـوم و حتـی در عـرف عـام در معـانی وکاربردهای مختلف حضور دارد. فارابی در رسالۀ ارزنده فی العقل به بررسی معانی متعدد واژه عقل و کاربردهای مختلف و متنوع آن می پردازد. این رسالۀ قابل توجه، دومین اثر مهم معرفت شناسی فارابی است. صـاحب نظـران این حوزه وقوف به معرفت شناسی فارابی را مستلزم بررسی نظریـۀ پیچیـده فـارابی در بـاره عقـل می دانند. فارابی با دقت و تبحر خاص و ابتکـاری، معـانی و کابردهـای متعـدد و متنـوع واژه عقـل را در شش تعریف مهم و کاربردی مطرح کرده است:1 .تبیین معنای عقل در نزد عموم مردم. (عقـل به معنای زیرکی) 2 .معنای جدلی عقل در نزد متکلمان. 3 .عقل برهانی در فلسفه. 4 .عقل عملی دراخلاق. 5 .عقل (در رسالۀ نفس ارسطو) یا حقیقتی واجد سه مرتبه: هیولانی، بالفعل و مسـتفاد 6 .توجه به عقل فعال یا عقل فلکی مفارق و دخیل در فعلیت عقول انسانی است. اینگونه تنظـیم سلسله مراتب عقل(نفس) انسانی، برای نخستین بار توسط فارابی انجام شده است.

صفحات :

از صفحه 37 تا 60

مشخصات اثر

عنوان :

مقایسه خرد در شاهنامه با متون ایرانی پیش از اسلام بر اساس زبانشناسی متن

نویسنده:

مهدی رضایی, سیدهاشم خاتمی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تهران جنوب,

کلیدواژه‌های اصلی :

فردوسی , اوستا , متون کهن ایرانی (اوستا، متون پهلوی) , شاهنامه , خرد در شاهنامه , زبان شناسی , عقل(قوه عاقله) , خرد در اوستا , خرد در ایران باستان , فایده خرد , دشمنان عقل , صفات عقل , زبان‌شناسی متن

کلیدواژه‌های فرعی :

01. خداشناسی (کلام) , نیکنامی , مهر (میترا) , اردیبهشت , تحلیل واژگانی , اقسام عقل , پند , عقل و دین , اوستا و شاهنامه , جایگاه عقل , هواپرستی , عقل فطری , شناخت بدی , منش نیک , عقل اکتسابی ,

چکیده :

خرد و خردگرایی از مفاهیم و بن‌مایه‌های کلیدی و بنیادین شاهنامه است. مسلماً شاهنامه به واسطۀ اخذ روایات تاریخی از متون ایرانی قبل از اسلام و شاهنامه ابومنصوری و دیگر خداینامه‌ها و روایات شفاهی مقتبس از موبدان و دیگر مورخان آگاه به علوم زرتشتی، تا حدی از اندیشه‌های اوستایی و زرتشتی اثر پذیرفته است و مسلماً فردوسی نیز متأثر از عقاید دینی خویش بوده است؛ هرچند تأثیر دیگر نحله‌های فکری و اجتماعی بر وی نیز نمی‌تواند دور از انتظار باشد. در این مقاله با شیوۀ زبانشناسی متنبه مقایسۀ ابیات شاهنامه با متون ایرانی پیش از اسلام بر مبنای ارتباط اجزای کلام با یکدیگر در محور همنشینی پرداخته‌ایم. پس از بررسی مشخص ‌شد که بخش عمده‌ای از جنبه‌های خرد در شاهنامه هماهنگ با و متأثر از متون ایرانی قبل از اسلام است و بخش‌های دیگری در شاهنامه دیده می‌شود که در منابع ایرانی وجود ندارد که مسلماً از نبوغ فردوسی یا متأثر از فرهنگ‌های دیگر است و همچنین جنبه‌هایی از خرد در متون ایرانی پیش از اسلام قابل مشاهده است که در شاهنامه ذکر نشده است. این موضوع تا حدی نشان از خردگرایی منحصر‌به‌فرد فردوسی است که مشخص می‌کند خردگرایی در شاهنامه تقلید صرف از یک منبع و مأخذ نیست.

صفحات :

از صفحه 115 تا 151

مشخصات اثر

عنوان :

نقل گرایی و عقل گرایی در اندیشه سید بن طاووس

نویسنده:

محمد عالمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

عقل‌گرایی , عقل استدلالی , نقل گرایی , عقل فطری

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

سید بن طاووس

چکیده :

دینداری یکی از وجوه اصیل و جدانشدنی زندگی انسان در تمام اعصار است. آنچه در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است بررسی دیدگاه یکی از متفکران برجسته سنت شیعی سید بن طاووس است که برجسته ترین جریان نقل گرایی در تاریخ تفکر شیعی است که برای دفاع از آن استدلال هایی را اقامه می کند که در جای خود بسیار قابل توجه است.

صفحات :

از صفحه 71 تا 88

مشخصات اثر

تعداد رکورد ها : 13

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید