جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در ادامه سلسله مباحث اخلاقى حضرت استاد، در اين شماره نيز بخش ديگرى از بحث «تزكيه نفس» را به محضر اهل معرفت تقديم مى داريم. در چند جلسه گذشته، درباره اهميت تزكيه نفس از ديدگاه قرآن كريم مطالب مختصرى بيان گرديد و عرض شد كه از ديدگاه اسلام، روح انسانى آمادگى تكامل و تنزل دارد و تكامل روح منتهى به مقام قرب الهى مى شود. در اين جلسه، راه كلى تزكيه و پيمودن مسير كمال را از ديدگاه اسلام، منابع اسلامى و قرآن و حديث بررسى مى كنيم.

در این رساله به بحث پیرامون موضوع آفرینش و بررسی مسائل مربوط به آن شامل منشأ، نحوه و فلسفه‌ی آفرینش و نیز غایت خلقت انسان در آیین هندو و از منظر ادبیات ودایی پرداخته می‌شود. مطالعه در ادبیات ودایی در باب منشأ و نحوه‌ی آفرینش نشان می‌دهد که اندیشه‌های مطرح شده پیرامون منشأ جهان در آیین هندو دارای یک پیشرفت مستمر و مداوم است، بدین معنا که از نظراتی خام و نامرتبط با هم به سوی اندیشه‌ های پیراسته و جامع‌تر پیش می‌رود و در حالی که در ابتدا عناصر عینی و مادی، همچون آب و آتش و ...، را به عنوان اصول منشأ جهان برمی‌شمارد که سایر چیزها از آن تدریجاً پدید می‌آیند، هر چه پیش می‌رود اصول منشأشناسانه‌ی آن انتزاعی‌تر و پیچیده‌تر می‌گردد، همچون عدم، برهمن و ... . این اصول به واسطه‌ی تغییر شکل خویش، همراهی با اصلی دیگر، یا قربانی کردن خویش و ... جهان را به وجود می‌آورند. نظرات پیرامون فلسفه‌ی آفرینش نیز همچون اندیشه های مربوط به منشأ جهان متنوع و گونه‌گون است؛ در حالی که برخی متفکران معتقدند خداوند هیچ انگیزه‌ای جز بازی و تفریح در خلق جهان نداشته است، برخی دیگر برآنند که آفرینش جهان یک ضرورت اخلاقی است تا زمینه برای کمال انسان فراهم گردد. بررسی این آثار پیرامون غایت مترتب بر آفرینش انسان نیز گواه این هستند که از آن جا که آدمی دارای اراده و اختیار است، هدف اصلی زندگانی‌اش را تلاش جهت دستیابی به جاودانگی منظور می‌کند. گاهی انجام شعائر و اجرای قربانی راه دستیابی به هدف دانسته می‌شود و گاهی یگانه راه مناسب، شناخت نفس معرفی می‌شود و شرایطی همچون توجه به درون، عشق و ارادت به خداوند و ... برای کسب این شناخت ضروری دانسته می‌شود. اعمال، رفتار و امیال و ... آدمی، در برهه‌ای از زمان، موانع بزرگی جهت رهایی از تناسخ و ثمرات کرمه ها و دستیابی به جاودانگی، که همانا اتحاد با خداوند است، محسوب می‌شوند؛ اما وقتی آدمی به رهایی دست می‌یابد شک و تردیدهایش برطرف شده، امیالش ارضاء می‌گردند و اعمالش نیز بی تأثیر می‌شوند.

در قران کریم و کتاب مقدس و بسیاری از داستان های اسطوره ای به امر خلقت و بخصوص آفرینش انسان از خاک اشاره شده است.اسطوره داستان آفرینش را به نمایش می گذارد و بدین ترتیب به حس کنجکاوی بشر در رابطه با آغاز جهان پاسخ می گوید. در هر سه مثنوی (حدیقه سنایی، الهی نامه عطار و مثنوی مولوی) مقصود و هدف از آفرینش جهان و موجودات ، انسان بوده است و هدف از آفرینش انسان عبادت و بندگی حضرت حق قلمداد شده است ، آفرینش هستی با فرمان «کن فیکون»، قادر مطلق بودن خداوند را در امور مخلوقات به اثبات میرساند. مراتب آفرینش انسان به ترتیب جسم ، دل و روح است که نظر خداوند بر دل انسان بوده تا گوهر محبت را در آن تعبیه سازد و رساله ها و کتاب های زیادی در زمینه خلقت نوشته شده است اما در موضوع خلقت در آثار عرفانی ، به طور خاصی تحقیقی صورت نگرفته است.این رساله دارای سه فصل است که فصل اول آن تعاریف وکلیات پژوهش شامل : اهمیت وپیشینه ی تحقیق و اهداف تحقیق و مطالبی در مورد آفرینش و اسطوره است.فصل دوم : آفرینش جهان و انسان در متون عرفانی است و فصل سوم مراتب آفرینش انسان و جهان و سایر موجودات است . رسیدن به مقام عبودیت بالاترین هدف آفرینش است ؛ چرا که مراد از بندگی رسیدن به اوج کمال و قلّه ی سعادت بشری است . خداوند از میان آفریدگان به آدم شرف و منزلت بخشید و رسولانی بسوی انسان فرستاد ، سنایی در حدیقه انسان را خلیفه ای در زمین معرفی کرده که دارای قوه ی اختیار است و عطار در الهی نامه می فرماید : که خداوند از کل آفاق انسان را برگزید و مولانا در مثنوی انسان را گنج مخفی می داند و سجده ملک بر انسان و جایگاه انسان در فلک هفتم را از بهر خود می داند و همه ی اینها به خاطر وجود خداوند صورت گرفته است. در هر سه مثنوی هدفاز آفرینش جهان ،انسان و هدف از آفرینش انسان را وجود مقدس پیامبر اکرم (ص) می داند . دو هدف آفرینش نخست خلقت به صورت عام و دوم به کمال رسیدن موجودات است و همه ی آفرینش را بر دو نوع تقسیم کرده اند :عالم خلق و امر . مولانا آفرینش خلق عالم را بر سه گونه تقسیم کرده: یک گروه فرشته و گروه دوم حیوانات و جانوران و گروه سوم انسانها هستند . در دو مثنوی حدیقه و مثنوی معنویعقل ، اولین آفریده معرفی شده است . الهی نامه و مثنوی مولوی علت اعتراض ابلیس را مغرور شدن به جنس آفرینش او که از آتش است می دانند . هبوط آدم نیز بهانه ای بیش نیست که آدم در این ماجرا در حقیقت عاشقی است که گرفتاری های عشق ازلی را به جان خریده است .

«اوست که آسمانها وزمين را درشش روز(در شش دوره) خلق کرد ودر اين هنگام عرش پروردگار برآب قرار داشت تا شما رابيازمايد».قرآن به عنوان کاملترين کتاب براي تمام عصرها به دفعات به واژه زمين اشاره کرده است و در مورد آفرينش آن نشانه هاي آن وحتي در مورد رستاخيز آن آيات متعددي آورده است. اين پايان نامه به بررسي اين واژه ونشانه شناسي تصويري آن در قرآن مي پردازد و هدف آن تحقيق در مورد زمين ونشانه هاي آن در کتاب مقدس، قرآن وساير اديان الهي است. در دو فصل اول آن به موضوعات آفرينش ورستاخيز زمين از ديدگاه اديان الهي و اسطوره ها و علم پرداخته شده است و در فصل سومنشانه شناختي زمين در قرآن بررسي شده است. و نشانه هاي تصويري که اين کتاب مقدس براي واژه زمين به کار برده است. مفاهيم قرآني درباره زمين وزلزله روز قيامت و بيان اين مسئله به روايت ارتباط تصويري از اهداف اين تحقيق مي باشد.روش پژوهش به صورت کتابخانه اي و ميداني با پرسش از صاحب نظران و محققين و جستجو در تصاوير کتابها و اينترنت در مورد آفرينش مي باشد.در مورد ابزار اندازه گيري در بخش تئوري استفاده از پژوهش هاي نظرپردازان ا ديان و نمادشناسي و در بخش عملي با الهام از کتاب نهج البلاغه به عنوان طرح پويا نمايي استفاده شده است. و در اين رساله مشخص گرديده که قرآن براي انسانها به زبان تصوير هم سخن گفته است .تصاوير و رواياتي که به مرور زمان توسط علم و دانش کشف شده و چهره واقعيت به خود مي گيرد.