جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

التوحيد، تألیف مرتضی مطهری (1299-1358ش)، کتابی است که به اصل اول از اصول عقاید پرداخته است. این کتاب توسط محمود عرفان، از زبان فارسی به عربی برگردانده شده است. کتاب، شامل دو مقدمه از مترجم و ناشر و هفده محاضره (سخنرانی) به‌همراه تعدادی پرسش و پاسخ در انتهای کتاب است. مترجم در برگرداندن لغات، سعی نموده ضمن حفظ امانت از واژگانی که مناسب با اسلوب نگارش و کتابت است، استفاده نماید. ایشان برای پارگراف‎هایی که مضامین آنها یکسان است، عناوینی را در نظر گرفته که در اصل کتاب وجود ندارد. ایشان، هر سخنرانی را از جلسه و سخنرانی قبل جدا نموده؛ درصورتی‌که در اصل کتاب این تفکیک و نظم گنجانده نشده است. مستند و توضیح برخی از مطالب در پاورقی آمده؛ علاوه بر آن ترجمه برخی از اشعار فارسی نیز در پاورقی به‌صورت نثر عربی قید شده است. فهرست محتویات در پایان کتاب ذکر شده است.

این مقاله در صدد است به تحلیل انتقادی متن کتاب اندیشه­ اسلامی 1 پرداخته، مشخص کند که آیا نویسندگان اصل بی‌طرفی را در ارائه‌ مطالب رعایت کرده‌اند یا خیر. بدین منظور، چارچوب ون دایک (2003) مورد استفاده قرار گرفته است. از آن‌جا که امکان بررسی کل محتوای کتاب میسر نمی‌­باشد، دو بخش از آن (بخش 2، تحت عنوان وجود خدا و بخش 4 مسأله­ شر) جهت انجام پژوهش انتخاب شده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مشکلاتی از قبیل ارائه‌ استدلال ناقص، استفاده از روش‌های ناصحیح استدلال، بهره‌جویی از مثال‌های نامربوط، تلاش در راستای برتر نشان دادن ایده‌های موافق در مقایسه با ایده‌های مخالف، عدم معرفی نظرهای ناهمسو، بهره گرفتن از کلمات و یا عبارات دارای بار منفی جهت کوچک جلوه دادن منتقدان و استفاده از اغراق، در متن کتاب به چشم می‌‌­خورد و بایسته است که نویسندگان در ویرایش‌های بعد، نسبت به برطرف نمودن این ایرادها اقدام نمایند.

یکی از مهم‌ ترین آثار سوین برن کتاب Is there a God توسط محمد جاودان با عنوان «آیا خدایی هست؟» به فارسی ترجمه شده است. وی در این کتاب به دنبال پایه‌ گذاری مجدد الهیات طبیعی، با تدارک حساب احتمالات، از ویژگی‌ های عمومی جهان به وجود خدا استدلال می‌ کند. سوین برن در این کتاب در جهت تأیید و تثبیت نیروی معتبر سه برهان اصلی در اثبات خدا به استدلال می‌ پردازد. او در برهان غایت‌ شناختی به ارائه و توضیح مفهومی از "نظم" و "قاعده‌ مندی" می‌ پردازد که هم نظم مکانی و هم نظم زمانی را در بر می‌ گیرد. کتاب «آیا خدایی هست؟» دارای یک مقدمه، نتیجه‌ گیری و هفت فصل است و موضوع اصلی آن اثبات وجود خداوند است. مولف در مقدمه پس از ذکر ضرورت و انگیزه تالیف این کتاب، ساختار اصلی برهان خود را ذکر کرده و در فصل نخست به بیان دیدگاه ادیان غربی یعنی یهود، مسیحیت و اسلام در مورد خداوند پرداخته و آن را theism نامیده است. سوین برن در فصل دوم نحوه تبیین ما از اشیا و اقسام آن و ملاک‌ های آن را تشریح می‌ کند. در فصل سوم سادگی فرضیه خداشناسی توحیدی را توضیح می‌ دهد و در فصل چهارم نشان می‌ دهد که تنها فرضیه خداشناسی توحیدی است که می‌ تواند وجود جهان و نظم آن را تبیین کند، در این فصل ناکامی فرضیه‌ های رقیب، همانند انسان‌ گرایی یا اومانیسم و ماتریالیسم یا اصالت ماده را در تبیین وجود هستی و پدیده‌ های آن اثبات و سپس برهان نظم با تقریر آکویناس را نقل و از آن دفاع می‌ کند و نیز به برخی از شبهات و اشکالات در این موارد پاسخ می‌ دهد. مولف در فصل پنجم به وجود انسان و شعور و آگاهی و روح او پرداخته و نشان داده است که تنها در صورت اعتقاد به وجود خداوند می‌ توان این پدیده‌ ها را تبیین کرد. سوین برن در فصل ششم از فرضیه خداشناسی توحیدی در برابر اشکالات مبتنی بر شر اخلاقی و شر طبیعی دفاع می‌ کند. در فصل هفتم نیز از طریق معجزات و تجارب دینی بر وجود خداوند استدلال کرده و این نظر خود را شرح می‌ دهد که بدون اعتقاد به خداوند هیچ کدام از این دو نوع پدیده قابل تبیین نیستند. سوین برن در فصل پایانی نتیجه می‌ گیرد که همه شواهد و دلائل ارائه شده در کتاب مانند وجود جهان، سامان‌ مندی آن، وجود انسان‌ ها، معجزات، تجارب دینی و سایر شواهد در مجموع احتمال وجود خداوند را به طرز چشم‌ گیری بالا می‌ برند. سرانجام در خاتمه اثبات می‌ کند که بر اساس بالانس احتمالات، خداوند وجود دارد و اگر به وجود او معتقد شدیم، باید به لوازم آن اعتقاد گردن نهیم، یعنی بایستی سپاسگذار نعمت‌ های او باشیم و تلاش کنیم خواسته‌ های الهی محقق شوند و راه را برای رسیدن ابدی به او هموار سازیم. ساختار اصلی دلیل سوین برن در این کتاب این است که دانشمندان، مورخان و کاشفان داده‌ ها را مشاهده کرده و از آنجا به سوی نظریه‌ ای پیش می‌ روند که به بهترین وجه آن داده‌ ها را تبیین می‌ کند.