جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 30
نقد و بررسی تئوری خطای جی. ال. مکی در فرا اخلاق (بر اساس مبانی آیت الله جوادی آملی)
نویسنده:
اکبر حسینی قلعه بھمن
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
جی. ال. مکی، در کتاب معروف خود در باب فلسفه اخلاق به نام «اخلاق: جعل درست و خطا» دیدگاه شک‌گرایانه‌ای را مطرح می‌کند که براساس آن، از آنجا که احکام و گزاره‌های اخلاقی صدقشان را منوط به عینیت ارزش‌ها و حقایق اخلاقی کرده‌اند، و عینیت این حقایق به دو دلیل عجیب بودن حقایق اخلاقی و نسبیت ارزشهای اخلاقی مورد انکار قرار گرفته است، این احکام کاذب هستند. وی در این کتاب عنوان دیدگاه خودش را «نظریه خطا» گذاشته است که در این نوشتار در تلاش هستیم با استفاده از مبانی متفکران مسلمان از جمله حضرت استاد آیت الله جوادی آملی (حفظه‌الله) این دیدگاه را به نقد و بررسی بگذاریم. البته روشن است که نزد متفکران مسلمان، حقایق اخلاقی واقعیت‌هایی هستند که با مفاهیم انتزاعی از سنخ معقولات ثانیه فلسفی از آن ها حکایت می‌شود و وجود این امور در عالم، همانند وجود حقایقی که با مفاهیم انتزاعی قابل تبیین هستند، قابل بیان می‌باشند.
صفحات :
از صفحه 27 تا 51
حکماى اسلامى و قضایاى اخلاقى
نویسنده:
محمدصادق لاریجانى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
افعال آدمى به حسن و قبح متصف مى‏ شود، اما این حسن و قبح ‏چیست و قضایایى که بر آنها مشتمل‏ اند، چه ماهیتى دارند، از مسائلى است که ذهن فیلسوفان را قرنها به خود مجذوب ساخته ‏است. از زمان سقراط حکیم و حتى فیلسوفان قبل از سقراط مساله حسن و قبح افعال به طور قابل اعتنایى مطرح بوده و ارسطو دو کتاب عمده در باب اخلاقیات تدوین نموده است: کتاب «اخلاق‏»، [Ethics] که اخلاق نیقوماخس هم خوانده ‏مى‏ شد؛ و «اخلاق‏» اودموس، [Eudemian Ethics]. متکلمان‏ اسلامى این مباحث را با شدت هر چه تمامتر دنبال کرده‏ اند و آثار فراوانى از خود به جاى گذاشته‏ اند. در این مقاله پیرامون این موضوعات بحث می شود: توضیح افعال، تفاسیر برخی فلاسفه در مورد افعال و رفتار، قضایای اخلاقی و موضوع حسن و قبح.
بررسى نسبت دیدگاه اخلاقى علامه طباطبائى با واقع گرایى اخلاقى
نویسنده:
تقى محدر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث واقع گرایى و غیرواقع گرایى از محورى ترین مباحث فلسفه اخلاق است که بر اساس آن مى توان مکاتب مختلف اخلاقى را از جهت نقطه اختلاف اصلى شان دسته بندى کرد. در این مقاله سعى بر آن است که نسبت دیدگاه اخلاقى علامه طباطبائى با واقع گرایى اخلاقى مورد بررسى قرار گیرد. سؤال اصلى در این تحقیق آن است که آیا میان اعتبارى دانستن مفاهیم اخلاقى و غیرواقع گرایى اخلاق ملازمه اى وجود؟ اگر ملازمه اى میان این دو نیست، واقع گرایى اخلاقى چگونه بر اساس نظریه ادراکات اعتبارى تبیین مى شود؟ این تحقیق با روش توصیفى تحلیلى به این نتیجه رسیده که طبق نظریه اعتباریات، باید و نبایدها انشاء محض نیستند، بلکه انشاء مبتنى بر واقعیت هستند و به لحاظ همان واقعیت ها قابل تحقیق و بررسى مى باشند و از این طریق مى شود بر آنها حتى برهان هم اقامه کرد.
صفحات :
از صفحه 47 تا 59
بررسى انتقادى حسن و قبح در انديشه محقق اصفهانى
نویسنده:
محمدعلى اسماعيلى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
در مسئله حسن و قبح، سه محور اصلى مطرح است: حسن و قبح ذاتى؛ حسن و قبح عقلى؛ سنخ قضاياى حسن و قبح. پرسش اصلى اين است كه آيا حسن و قبح، ذاتى براى افعال اند؟ و آيا عقل انسان توان ادراك حسن و قبح افعال را دارد؟ و قضاياى حسن و قبح آيا جزء قضاياى يقينى اند كه ريشه در واقع و نفس الامر دارند يا جزء قضاياى مشهور بالمعنى الاخص اند كه تنها پشتوانه آنها توافق آراء عقلاست؟ اين پژوهش با هدف تبيين و ارزيابى ديدگاه هاى محقق اصفهانى و با روش توصيفى ـ تحليلى به اين مسئله پرداخته است. محقق اصفهانى، حسن و قبح به معناى استحقاق مدح و ذم ذاتى را جزء عوارض ذاتى افعال دانسته و در مقام اثبات، توانايى عقلا را بر ادراك حسن و قبح اشياء به نحو ايجاب جزئى مى پذيرد. ايشان قضاياى حسن عدل و قبح ظلم را جزء قضاياى مشهور بالمعنى الاخص دانسته و تنها پشتوانه آنها را توافق آراء عقلا مى داند. ديدگاه ايشان در كنار نقاط قوت، برخى كاستى ها نيز دارد كه در اين نوشتار تبيين مى شوند.
صفحات :
از صفحه 93 تا 108
نسبیت گرایی اخلاقی به عنوان موضعی معرفت شناختی (دیدگاه دیوید ونگ)
نویسنده:
مسعود صادقی علی آبادی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
نسبیت گرایی معرفت شناختی در اخلاق، با پذیرش دست کم برخی تفاوت های اخلاقی به این تفاوت ها بر حسب ارزش های معرفتی مانند صدق و توجیه پذیری عطف توجه می کند. ارایه تحلیلی نسبیت گرایانه از گزاره های اخلاقی که هم اطلاق اصطلاحات معرفتی در آنها را بپذیرد و هم تفاوت های اساسی و اختلاف های حل ناشدنی را تبیین کند بخش محوری تلاش دیوید ونگ، فیلسوف چینی الاصل آمریکایی است که تحولات اخیر در فلسفه زبان را نیز مدنظر قرار داده است. این جستار در پنج بخش تنظیم شده است: مقدمه؛ تحولات اخیر در فلسفه زبان؛ نقص های نظریات نسبیت گرایانه پیشین؛ تحلیل نسبیت گرایانه ونگ از گزاره های اخلاقی؛ بررسی و نقد تحلیل نسبیت گرایانه ونگ.
صفحات :
از صفحه 149 تا 182
«گزارش و تحلیل دیدگاه آیت الله جوادی آملی در باره نسبی گرایی اخلاقی»
نویسنده:
مصطفی سلاطین، محسن جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
اطلاق و نسبیت اخلاق از مباحث مهم در حوزه فلسفه در طول تاریخ این رشته است. برخی مقهور یافته‌هایی همچون تفاوت فرهنگ‌ها، جوامع، آداب و رسوم و حتی سلایق فردی شده و با نفی هرگونه عام‌گرایی و اطلاق در حوزه قواعد و احکام اخلاقی، به سوی نسبی‌گرایی متمایل شده‌اند. در مقابل، گروهی نسبیت را نه تنها خلاف یافته‌های عقلی دانسته‌اند، اعتقاد به آن را به ضرر افراد و مصالح عام اجتماعی می‌دانند. فیلسوفان مسلمان با تکیه بر اعتقادات دینی و دریافت‌های عقلی، احکام اخلاقی را کاشف از واقع می‌دانند و منکر جعلی بودن این اصول هستند. آیت الله جوادی آملی، مفسر حکمت متعالیه و فیلسوف اسلامی، با توجه به علم بشری و نحوه تحصیل آن و نیز کلیت و جاودانگی اصول و احکام اخلاقی، هرگونه نسبیت در اخلاق ـ بلکه در شناخت انسانی ـ را نفی کرده‌اند و با ارجاع امکان شناخت احکام اخلاقی به تجربه بشری، علمی بودن و برهان‌پذیری اصول اخلاقی را اثبات کرده‌اند. این مقاله با ذکر مؤلفه‌های اصلی نسبی‌گرایی اخلاقی، دلایل این حکیم متأله را در نقد این مؤلفه‌ها تشریح می‌کند و با توجه به مبنای واقعی بودن اصول و احکام اخلاقی، مستندات ایشان بر اطلاق و کلیت این اصول را تبیین خواهد کرد.
صفحات :
از صفحه 73 تا 100
ابتنای معناشناسانه اخلاق به دین
نویسنده:
جواد دانش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
نسبت میان دین و اخلاق، به عنوان دو حوزهٴ ارجمند و سترگ زیست انسانی، در طول تاریخ و دست‌کم از زمان افلاطون به این سو مورد اقبال متفکران بوده است، چه این‌که هر دو متکفّل صلاح و فلاح انسان این جهانی بوده، بسته به میزان بی‌نیازی یا نیازمندی به دیگری، نظم و نسق متفاوتی پی می‌افکنند. مطابق یکی از این تقریرات، اخلاق و کنش اخلاقی جز با اتکا به آموزه‌های وحیانی سامان نمی‌یابد به گونه‌‌ای که در این وابستگی حداکثری به لحاظ معناشناختی، همه یا برخی از مفاهیم اخلاقی تنها با ارجاع و تحویل به مفاهیم دینی تعریف‌پذیر است. اما چنان‌که ملاحظه می‌کنیم انحای این گونه وابستگی حتی در قرائت‌‌های تعدیل‌‌یافته آن ـ که اوصاف اخلاقی را با ضمّ قیودی وابسته به فعل ارادی خدایی مهرورز، خیرخواه یا... می‌‌انگارد ـ هیچ‌‌یک تاب و توان چیره شدن بر نقدها و اشکالات پیش‌رو را نداشته‌اند.
صفحات :
از صفحه 57 تا 90
رابطه دین و اخلاق در قرآن
نویسنده:
عبدالحسین خسروپناه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
کلیدواژه‌های فرعی :
نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , غایت گرایی , واقع نمایی گزاره های اخلاقی , معاد(کلام) , اوستا , تورات , نظریه امر الهی (فرا اخلاق) , گزاره اخلاقی , گزاره دینی , باورهای اخلاقی , اتحاد دین و‌ اخلاق , تباین دین و اخلاق , تعامل دین و اخلاق , حسن و قبح اخلاقی , علم اخلاق , صراط مستقیم ( قرآن ) , اخلاق حداقلی , فلسفه دین , رویکرد تجربی-بیانی , معقولات اولی((مفاهیم ماهوی)، مقابل معقولات ثانیه) , معقولات ثانیه((ما لیس باول)، مقابل معقولات اولی) , اعتباری((مفاهیم ارزشی)، مقابل مفاهیم وهمی) , دستور اخلاقی , دستور اخلاقی و شریعت , نیازمندی دین به اخلاق , وابستگی اخلاق به دین , اخلاق حداکثری , رویکرد جامعه شناسانه به دین , رویکرد عقلی و منطقی به دین , رویکرد نقلی و درون دینی به دین , گزاره غیردینی , قلمرو اخلاق در قرآن , فلسفه و گزاره های اخلاقی , قلمرو دین در عرصه اخلاق , ضمانت اجرایی احکام اخلاقی , نیاز خداشناسی به اخلاق , تفسیر المیزان (کتاب) , نسبت = رابطه = ارتباط = ربط ,
چکیده :
دانش اخلاق به حوزه‌های مختلف توصیفی و توصیه‌ای در زمینه مباحث معرفت‌شناختی، منطقی و ارزشی می‌پردازد. تبیین رابطه اخلاق و دین، یکی از مباحث گسترده اخلاق‌پژوهی است. اخلاق در اینجا به معنای گزاره‌ها و علم اخلاق و دین نیز به معنای حقایقی است که بیانگر بینش، منش و کنش دنیوی در راستای سعادت انسانی باشند. در تبیین ارتباط اخلاق و دین، سه رویکرد وجود دارد که عبارتند از: تباین، اتحاد و تعامل. نگارنده با بهره‌گیری از آیات قرآن به نظریه تعامل اخلاق و دین روی آورده و نیازمندی‌های دین به اخلاق و وابستگی اخلاق به دین را تبیین کرده است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 52
ویتگنشتاین و نگریستن از وجه ابدی
نویسنده:
سروش دباغ، مرتضی عابدینی فرد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در یکی از فقرات رساله منطقی - فلسفی ویتگنشتاین آمده است: «اخلاق و زیبایی شناسی یکی اند و عین هم»، بدون این که توضیحی در این باب داده شود. در این مقاله کوشیده شده است تا با تبیین مرزهای اندیشیدن و تفکیک میان امور گفتنی و امور نشان دادنی و وام گرفتن مفهوم سوژه متافیزیکی در فضای رساله منطقی - فلسفی، توضیح داده شود که اخلاق و زیبایی شناسی یا به تعبیر دقیق تر، تجربه اخلاقی و تجربه زیبایی شناختی در منظومه ویتگنشتاین متقدم، متضمن نگریستن به عالم از وجه ابدی اند. در انتها محدودیت های این نگاه ویتگنشتاینی مورد بحث قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 42
واقع گرایی و ضد واقع گرایی و موضع اخلاقی کانت
نویسنده:
سروش دباغ، ابوالفضل صبرآمیز
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مقاله پیش رو در صدد است با بیان جایگاه مبحث واقع گرایی و ضد واقع گرایی در فرااخلاق، تقریرهای مختلف واقع گرایی اخلاقی را بیان نموده، با بررسی آموزه های اخلاقی کانت، موضع وی را ذیل این تقسیم بندی تبیین کند. مبحث واقع گرایی و ضد واقع گرایی اخلاقی ارتباط وثیق با مبحث شناخت گرایی و ناشناخت گرایی در فرا اخلاق دارد، به طوری که بحث درباب یکی بدون پرداختن به دیگری عقیم خواهد بود. این مقاله نیز پس از توضیح کوتاهی درباره شناخت گرایی و ناشناخت گرایی اخلاقی، به شرح اقسام واقع گرایی و ضد واقع گرایی اخلاقی پرداخته، مهم ترین مکاتب و محورهای افتراق آن ها را بررسی کرده است. در ادامه، با شرحی کوتاه از مهم ترین آموزه های اخلاقی کانت، نشان داده شده که بسته به معنایی که از واقع گرایی مراد می شود، می توان کانت را واقع گرا و یا ضدواقع گرای اخلاقی دانست.
صفحات :
از صفحه 37 تا 56
  • تعداد رکورد ها : 30