جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انسان در جهان‌بینی عرفانی نقش فوق‌العاده‌ای دارد تا آنجا که انسان عالم کبیر و جهان عالم صغیر است و بدین سبب آدمی از کهن‌ترین زمان‌های تاریخ تاکنون همواره در تکاپوی دست‌یابی به انسان آرمانی بوده است. در اشعار حافظ که بر قله‌ی بلند عشق و عرفان بنا نهاده شده است، هرچیز نشانی ویژه می‌یابد. انسان در شعر حافظ عاشق آزاده‌ای است که شعله‌ی عشق سراسر وجودش را به رنگ معشوق درآورده است. او اسطوره مقاومتی است که بار امانتی را به دوش می‌کشد که حتی کوه‌ها و آسمان‌ها از پذیرفتن آن سرباز زدند. او با فرشتگان باده‌ی مستانه می‌زند و در این شور و مستی از آن‌ها پیشی می‌گیرد تا آن‌جا که خداوند عزوجل بر خود مباهات می‌کند و بر این آفرینش خود را ستایش می‌کند و خود را شایسته صفت احسن‌الخالقین می‌شمارد. باید حافظ را از نظر عظمت اندیشه در تاریخ تفکر انسانی، یگانه و بی‌مانند دانست، آزاداندیشی و غنای فکری او موجب شد در آن عصر پر از التهاب اندیشه و هنر را درآمیزد و از این میان، شهری آرمانی را پی‌ریزی کند. شهری خالی از دروغ و تزویر که انسان گل سرسبد آن باشد. انسان در شعر حافظ عاشقی است آزاده، لبریز شعر و سرور که با گام‌های بلند اندیشه به جهانی برتر و شایسته‌تر قدم می‌گذارد. جهانی فراتر از مرز زمان و مکان و آرزوهای خود را بر مبنای عشق و جاودانگی در آنجا می‌جوید.

اسلام به عنوان کامل ترین مکتب هدایت روحی و جسمانی انسان ها ، در جهان بیشترین پیروان را دارد. مسلمانان بعد از رحلت پیامبر (ص)، بر سر مسئله جانشینی، اختلاف پیدا کردند و به دو مذهب شیعه و سنی تقسیم شدند. شیعه به کسانی گفته می شود که امر خلافت و جانشینی علی (ع) را پذیرفته اند؛ و امامیه مهم ترین فرقه آن مذهب را تشکیل می دهد. اختلاف نظر شیعه و اهل سنت در اصول و فروع دین و تقیه به شرح زیر است: شیعه در توحید افعالی و صفاتی، امامت و عدل با اهل سنت اختلاف نظر دارد. باور شیعه درباره امامت و خلافت این است که خلافت، ولایتی الهی مانند نبوت و مکمل راه پیامبر (ص) می باشد؛ و در سایر اصول دین مانند توحید ذاتی و عبادی، نبوت و معاد، دیدگاه یکسانی دارد. نظر شیعه در فروع دین شامل، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد، نماز، روزه، حج، زکات، تولی و تبری، با اهل سنت متفاوت می باشد. تقیه به عنوان یکی از مولفه‌های شیعه نزد اهل سنت جایگاه اخلاقی ندارد. خواجه شمس الدین محمد بن محمد، حافظ شیرازی، شاعر و غزل سرای بزرگ قرن هشتم، از عرفای نامی جهان است. و در حال حاضر اصلی ترین منبعی که می تواند ما را به اعتقادات او برساند؛ دیوان اشعار و مطالعه تاریخ دوران زندگی او می باشد. این نوشتار به روش اسنادی و کتابخانه ای، به بررسی اصلی ترین مولفه های شیعه ی امامیه می پردازد؛ و اختلاف آن را با اهل سنت، به خصوص از نظر ولایت و انواع آن، در سه محور اصول عقاید، فروع دین و اخلاق بررسی می نماید. ابیاتی مطابق با امامت، عدل، توحید صفاتی و افعالی، امر به معروف و نهی از منکر، روزه، تولی، تبری، نماز، حج، جهاد، تقیه و واقعه کربلا، که از مولفه های شیعه است؛ در دیوان حافظ وجود دارد. بر اساس تطبیق ابیات با موضوع ولایت، امامت به ویژه علم، عصمت و شفاعت امام و مهدویت، حافظ شیعه امامیه بوده است.