جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
ابوالقاسم کعبی بلخی؛ اندیشه های کلامی، تفسیری، حدیثی، فقهی
نویسنده:
احمد فلاح زاده
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
چکیده :
این کتاب که در حال تدوین و طی مراحل پایانی خود است به شخصیت متکلم پرآوازه معتزلی قرن سوم و چهارم، یعنی ابوالقاسم بلخی کعبی می پردازد و می کوشد تا نمایی از اندیشه های کلامی، تفسیری و حدیثی او را از میان کتب باقی مانده از معتزله و دیگر کتب کلامی، تفسیری، فقهی و حدیثی بدست دهد.
ابوالقاسم کعبی و غروب مکتب بغدادی معتزلیزم
نویسنده:
فاریس نفال؛ ویراستار: آندری اسمیرنوف
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
وضعیت نشر :
مسکو، روسیه: صدرا، یاسکی,
کلیدواژه‌های اصلی :
ابوالقاسم البلخى واراؤه الكلاميه
نویسنده:
مديحه محمد نمر ابراهيم؛ اشراف: محمد صالح محمد السيد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
کتاب المسائل فی الخلاف بین البصریین و البغدادىیین
نویسنده:
ابورشید سعید بن محمد نیشابوری
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
بررسی روش شناختی تطبیقی اندیشه کلامی صدوق و مفید
نویسنده:
محمد علی نیازی، احمد محمودی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
چکیده :
متکلمان اسلامی در اثبات عقاید دینی و پاسخ به شبهات بر منهج واحد و روش خاصی سیر ننموده‌اند. از این‌رو، در این مقاله سعی شده است روش کلامی صدوق و مفید و مبانی روش کلامی این دو متکلم نامدار شیعی که یکی نماینده مکتب قم و دیگری نماینده مکتب بغداد بوده‌اند، بررسی و تطبیق گردد و بدین ترتیب، جایگاه عقل و نقل نزد این دو اندیشمند کلامی روشن شود. سپس، میزان بهره‌گیری این دو متکلم از عقل و نقل در تبیین مسائل اعتقادی و پاسخ به شبهات ارزیابی و اثبات می‌شود که صدوق برخلاف مفید، روش نقل‌گرایی را در اثبات عقاید دینی ترجیح داده است، اما نه به این معنا که عقل را نادیده گرفته باشد، بلکه از احادیث و روایاتی که به نوعی از استدلال‌های عقلانی برخوردار است، استفاده می‌کند، لکن مفید با توجه ویژه به عقل و رویکرد عقل گرایانه، به اثبات گزاره‌های دینی و دفاع از آن می پردازد. در اثبات این ادعا، از تمسک به کلیات پرهیز و با استناد به آثار این دو اندیشمند، این مدعا ‌اثبات شده است.
صفحات :
از صفحه 77 تا 94
تحليل آموزه ی بداء بر اساس روايات اهل بيت علیهم السلام
نویسنده:
جمال الدين موسوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
آموزه « بداء » از آموزه های مسلّم و انكارناپذير كلام اماميه است. تبيين اين آموزه و چگونگی آن از دیدگاه اهل بیت به گونه ای كه با مبانی خداشناسی در باب علم، قدرت، حكمت و اراده سازگار باشد مسئله اصلی اين پژوهش است. از ديرباز در ميان متكلمان در باب چيستی بداء، بحث و گفت و گو بوده و اكثر باورمندان بداء به دليل برخی مشكلات، آن را به معنای نسخ دانسته اند. با كاوش در روايات و بررسی ديدگاه آ نها درباره مبانی مسئله بداء، همچون علم و اراده، به نظر ميرسد می توان تحليل متفاوتی از بداء داشت و آن را به تغيير اراده و پيدايش اراده جديد تفسير كرد. مطابق اين ديدگاه، هم بر علم پيشينی خداوند و پيراستن آن از جهل تأكيد شده و هم توجيه و تأويل خلاف ظاهر در روايات بداء راه پيدا نكرده است.
صفحات :
از صفحه 99 تا 118
كامل في الإستقصاء فيما بلغنا من كلام القدماء
نویسنده:
مختار بن محمود تقی الدین نجرانی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
وضعیت نشر :
قاهره: جمهوریة مصر العربية، وزارة الاوقاف، المجلس الاعلی للشئون الاسلامية,
چکیده :
اين اثر از سوی یک عالم معتزلی قرن هفتم نگارش یافته و درصدد داورى ميان ديدگاه‌هاى معتزله (بصرى و بغدادى) است و در ضمن توجهى ويژه به نقد ديدگاه‌هاى ابو هاشم جبائى (از معتزليان بصره) دارد. همچنین مولف به بيان ديدگاه خود در مقابل ديدگاه مخالفين دربارۀ شانزده مسأله عقيدتى از قبیل: باب في حدوث الاجسام، باب في اثبات الصانع، باب في أن المعدوم هل هو الذات؟، باب في انه تعالى موجود على طريقتهم، باب في اثبات صفة العالم، باب في اثبات صفة القادر، باب في اثبات صفة الحى، باب في اثبات صفة المدرك، باب في اثبات صفة المريد، باب في انه موصوف بصفة زائدةعلى الاجمال، باب في تحدد كونه عالما، باب في أن ما لا دليل عليه يجب نفيه، باب في الكرامات، باب في الفناء، باب في الاعادة پرداخته است.
نقش معتزلۀ بصره در شکل گیری نظریۀ اعجاز قرآن
نویسنده:
ریچارد مارتین
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«اعجاز قرآن» مفهومی پیچیده و نظریه‌ای چندوجهی در تاریخ اندیشه‌ی اسلامی است. برای درک هرچه دقیق‌ترِ چنین‌ مفهوم یا نظریه‌ای، بی‌شک یکی از ضروری‌ترین کارها بررسی اسباب و زمینه‌های شکل‌گیری آن مفهوم و آگاهی از تحولات فکری منتهی به آن نظریه خواهد بود. در این میان، گاه ظهور و انتشار نسخه‌های خطی مغفول‌مانده در گوشه‌ی کتابخانه‌ها به فرایند پژوهش درباره‌ی این تحولات کمک شایانی می‌کند. در مقاله‌ی پیش‌ِرو، نویسنده با بهره‌گیری از برخی تألیفات تازه‌یافته‌ی معتزلیان بصره کوشیده است تا بر تکاپوهای فکری عالمان مسلمان در سده‌ی سوم و چهارم هجری پرتوی بیفکند. بر اساس این منابع، او از یک‌سو به اختلافات فرقه‌های گوناگون اسلامی درباره‌ی تلقی از نبوت توجه کرده و از دیگر سو به پاسخ‌های عالمان اسلامی به منکران نبوت پیامبر اسلام پرداخته و از این طریق کوشیده است تا فرایند تبدیل این استدلال‌ها و جدل‌ها را به نظریه‌ای دقیق و سامان‌یافته یعنی «اعجاز قرآن» نشان دهد. ازجمله‌ی نکات قابل‌توجه مقاله تأکید بر این نکته است که نظریه‌ی اعجاز قرآن به‌دست اشاعره (ازجمله باقلانی) شکل‌ نگرفته، بلکه مجموعه‌ی تلاش‌های گروهی از متکلمان معتزله‌ی بصره (ازجمله ابوعلی جبائی و حلقه‌ی او) در قالب بحث‌هایی چون «تثبیت دلائل النبوة» نقطه‌ی آغازی برای نظریه‌پردازی‌ متکلمان بعدی در این باب بوده است. مقاله‌ی حاضر، اگرچه سی‌وچند سال پیش نوشته شده، همچنان حاوی نکات بدیع و جالب‌توجهی درباره‌ی موضوع اعجاز قرآن و برخی نکات جنبی مرتبط با آن در علم کلام است، که در نوشته‌های فارسی راجع به این قبیل موضوعات کمتر موردتوجه بوده است. ریچارد مارتین، نویسنده‌ی مقاله، در حال حاضر استاد بازنشسته‌ی مطالعات دین در دانشگاه اِموری ایالات متحده و صاحب تألیفات متعدد در حوزه‌ی روش‌شناسی مطالعات اسلامی و تاریخ اندیشه‌ی دینی در اسلام است.
صفحات :
از صفحه 134 تا 161
معتزله بصره؛ تفاوت‌ها و تمایزها
نویسنده:
مصطفی سلطانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه ادیان و مذاهب,
چکیده :
جنبش اعتزال یکی از مهم‌ترین جنبش‌های کلامی است که اوایل قرن دوم هجری در بصره شکل گرفت. حمایت خلفای عباسی همچون مأمون، معتصم و واثق از آن موجب رشد سریع این جریان شد، به گونه‌ای که عده زیادی از مردم عراق، از جمله ساکنان بغداد، به این جنبش گرویدند. پس از شکل‌گیری بغداد در 145 ه.ق. و حضور عباسیان در این شهر معتزله نیز به بغداد روی آوردند. با گذشت زمان، اختلاف‌هایی میان معتزله بغداد و بصره شکل گرفت و معتزله را به دو مکتب بصره و بغداد تقسیم کرد. این دو مدرسه در اصول کلی مشترک بودند، اما در تفسیر و قرائت از آن اصول با هم اختلاف داشتند. میل به تشیع در مدرسه بغداد از جمله مشهورترین وجوه تمایز این دو جریان است. علاوه بر آن، این دو مدرسه در مسائلی چون خلق قرآن، وجوب لطف، قدرت الاهی، وجوب اصلح بر خداوند، ثواب و عقاب، تعذیب اطفال، توبه و عفو الاهی، آجال، شیوه و رویکرد بحث در صفات الاهی، نام‌گذاری اسمی بر خداوند و مواضعی دیگر اختلاف دارند. بررسی برجسته‌ترین موارد اختلافی این دو مکتب موضوع این پژوهش است.
صفحات :
از صفحه 9 تا 26