جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دو فرقه کلامی شیعه و معتزله در مسائل گوناگونی اختلاف دارند. سید مرتضی، سرآمد متکلمان امامیه در قرن چهارم و پنجمِ هجری که به ناحق به اعتزال متهم شده، به نقد یکی از مسائل اختلافی با معتزله پرداخته و در تقابل با این جریان، به افضلیت پیامبران بر ملائکه معتقد است. وی هرچند با نقد ادله لَه و علیه مدعای معتزلیان مبنی بر افضلیت ملائکه بر پیامبران، رأی شیعه را اختیار میکند، در ادله عقلی و نقلی امامیه نیز خدشه میکند و مبنای پذیرش قول امامیه را اجماع علمای این طایفه میداند. به نظر میرسد در مجموع، نظرِ سید مرتضی درباره مسئله تفاضل قابل قبول باشد، چراکه ادله ذکرشده قابل مناقشه است و نمی توان با تکیه بر آنها، رأی قاطعی اتخاذ کرد.

ماجرای دشمنی شیطان با انسانها، از ابتدای خلقت بشر بوده است؛ اما چرا چنین موجود شروری که مانعی بر سر راه معنویت و سعادت است، آفریده شده و به وجود آمدنِ او چه سودی داشته است؟ هدف این نوشتار که با روش تحلیلی ـ توصیفی و از نوع کتابخانه ای است، به بررسی فلسفه وجودی شیطان در رابطه با خداوند، عالم خلقت، انسانها و فلسفه مستقل وجود شیطان میپردازد. خلقت شیطان در رابطه با خداوند که باعث ظهور برخی صفات جمالیه و جلالیه خداوند میشود، قدرت خداوند را در آفرینش موجودات متضاد به منصه ظهور و بروز میرساند؛ همچنین وجود شیطان موجب شکوفایی استعدادهای گوناگون انسانها میشود.

آنچه انسانِ امروزی را رنج میدهد، احساس بی هدفی و بی معنایی در زندگی است. از آنجا که اعتقاد به خدا و صفات کمال او میتواند نقش بسیاری در معناداری زندگی داشته باشد، این نوشتار به بررسی نقش این اندیشه در معنابخشی به زندگی انسان موحد میپردازد. انسان باایمان به خدایی حکیم، به آفرینشی هدفمند معتقد شده و در پرتو آن از پوچی رهایی مییابد؛ با ایمان به عدالت الهی، قوانین هستی را عادلانه دانسته، روح امیدواری در او دمیده میشود؛ با اعتقاد به عالم بودن خداوند، اجزای جهان را برخاسته از آگاهی و معنادار مییابد؛ در پرتو باور به خدایی توانا، شور و نشاط درونی اش با قدرتی ماورائی گره خواهد خورد؛ با اعتقاد به رحمت واسعه الهی، زندگی امیدوارانه و معناداری خواهد داشت و... . باورِ قلبی عمیق در بعد نظر و پایبندی به دستورات چنین خدایی میتواند زندگی را معنادار کند.

اصل «توحید»، اساسی ترین اصل نظام عقیدتی اسلام و «سیاست» نیز از اساسی ترین علوم عملی است که در نظام ارزشی اسلام وجود دارد. توحید به عنوان «مبدأ»، «جهت» و «مقصد» در همه مؤلفه های سیاسی اسلام، ظهور دارد، به طوری که می توان ادعا کرد مبانی و مسائل سیاست اسلامی از توابع و ملزومات قریب و بعید توحید می باشند.این نوشتار، با روش توصیفی تحلیلی در پی این است تا با تحلیل اقتضاءات و استلزامات دو بُعد توحید ذاتی و صفاتی در سیاست اسلامی، ابعاد و زوایای توحیدی بودن نظریه سیاسی اسلام، که منشأ تمایز حقیقی نظام سیاسی اسلام با سایر نظام های سیاسی الحادی است، روشن نماید. همچنین نتایج حاصله از تحقیق حاضر، می تواند به مثابه پاسخی برای اصلاح نابسامانی های سیاست داخلی و خارجی اسلامی، بخصوص طرحی برای تحقق «وحدت گروی»، در عین کثرت سیاسی، در عرصه داخلی، وحدت امت اسلامی و حتی جامعه انسانی محسوب گردد.

خداوند در قرآن كريم با وجود تأكيد بر يگانگى خويش، گاهى از خود به متكلم مع الغير، تعبير كرده و از سوى ديگر، در مواردى، براى خود ضمير يا فعل متكلم وحده را به كار برده است. چرايى اين كاربردها، سؤال اصلى اين پژوهش است. با بررسى آيات مربوط، مشخص گرديد بيشتر موارد كاربرد متكلم مع الغير به هدف دلالت بر عظمت گوينده يا فعل وى بوده است؛ مواردى نظير: عذاب اقوام گذشته، يارى خداوند نسبت به اوليا و پيامبران و نيز نجات اقوام مؤمن انبيا، آيات آفرينش، ارسال رسل و انزال كتب، و اوامر و نواهى. در معمول كاربردهاى متكلم وحده نيز لطف ربوبى خدا به بندگان مدنظر است؛ مانند: استجابت دعا، بخشش گناه، انعام خدا بر بندگان، و ارتباط متقابل ميان خدا و بندگان. در همين زمينه، التفات هاى به كاررفته در آيات، از غيبت به تكلم و از تكلم مع الغير به وحده و بالعكس، قابل توجيه است. اين مقاله به روش توصيفى ـ تحليلى و با مطالعه تمامى قرآن و مراجعه به تفاسير مربوط، به انجام رسيده است.

یکى از مباحث مهم در معرفت شناسى معاصر، بحث درباره قلمرو و محدوده معرفت است که پرسش هایى را از این دست برمى انگیزد: حوزه شناخت انسان تا کجاست؟ آیا انسان به حقیقت دست مى یابد یا نه؟ آیا امورى هستند که خارج از محدوده شناخت انسان باشند؟ آیا انسان قادر است به همه حقایق علم یابد؟ نویسندگان این مقاله کوشیده اند بر پایه مبانى معرفت شناختى فیلسوفان صدرایى و فیلسوفان دکارتى، به منزله دو گروه مهم و تأثیرگذار در تاریخ فلسفه و با نگاهى مقایسه اى، به تحلیل این مبحث از معرفت شناسى معاصر بپردازند و وجوه افتراق و اشتراک این دو گروه را کانون بحث و بررسى قرار دهند. محدودیت هر یک از منابع معرفت را مى توان از نکات اشتراک آنها برشمرد و تفاوت دیدگاه آنان درباره متعلق معرفت را مى توان از برجسته ترین تفاوت هاى ایشان ارزیابى کرد.

پیشرفت فوق‌العاده‌ علوم‌ در دوران‌ تمدن‌ طلایی‌ اسلام‌ نتیجه‌ اهمیت‌ و ارزش‌ علم‌ ودانش ودعوت‌ به‌ مطالعه‌ آفرینش‌ بود . قرآن با تاکید بر واقعیت طبیعت به عنوان باز نمود علم الهی، علم ودین را در تعامل تکمیلی با یکدیگر قرار داده است . به‌ عقیده پاپ‌، این‌ دو می‌توانند اثر سازنده‌ای‌ بر یکدیگر نیز داشته‌باشند: «علم‌ می‌تواند دین‌ را از خرافات‌ برهاند و دین‌ می‌تواندعلم‌ را از بت‌پرستی‌ و مطلق های‌ باطل‌ بپیراید». هدف علم ، توصیف و تبیین پدیده‏هاى مادى است و دین نیزدر کنار دعوت به شناخت طبیعت برای ما روشن کرده که شما هیچ گاه نمی توانید به ذات برخی از پدیده ها برسید . لذا به نظر می رسد اصل عدم قطعیت هایزنبرگ گواهی براین مدعاست که ما هیچ گاه نمی توانیم ذاتطبیعت را درک کنیم. ‌دین‌ را می توانبا زبانفیزیک‌ درک کرد ودرباره‌ آن‌بر اساس‌ نظریه ‌های‌ ترمودینامیک‌ و مکانیک کوانتوم قضاوت‌ کرد و الهیّات‌ را ورای‌ فیزیک‌ دانسته و باور داشت کهفیزیک‌ در شکل‌ دادن‌به‌ آن‌ سهم‌ دارد. از این رو دروازه ای برای درکالهیات مبتنی بر دانش باز می شود.هدف اصلیاین مقاله ، تلاشی است که نشان دهیم ،رویکرد هایی در حوزه علم و دانش و معنویت بشری به موازات یکدیگر در حال رخ دادن است که به تدریجفاصله فیزیک و متافیزیک را از بین می برد و نیزدر می یابیم، مکانیک کوانتوم نمونه‌ فعالیت عالی ذهن انسانی استکه هدف آن اتصال به هسته مرکزی واقعیت از طریق ابعاد نامکشوف می باشد . مکانیک کوانتوم با سربلندی قادر است حقیقت انسان را در کنار حقیقت کائنات، سنجیده و دور از تناقض، تبیین کند . آگاهی بیشتر بر حقیقت انسانی، مقدمه نزدیکی به حقیقت بیکران خداوند است.در مبحث ترمودینامیک ، آنتروپی یا بی نظمی نیزمطرح شدهاست. این برهان، ازلی بودن جهان را نفی می کند، که اگر جهانازلی باشد، یعنی شروعی در زمان نداشته باشد، ما همواره بی نهایت زمان را پشت سر گذارده ایم و با توجه به این که آنتروپی جهان در حال افزایش است در نتیجه جهان باید در بی نظمی مطلق به سر برد، طوری که هیچ فرآیندی انجام نخواهد شد. چون می بینیم جهان در چنین حالتی نیست،پس جهان نمی تواند ازلی باشد و حتما باید شروعی در زمان داشته باشد.این تحقیقدر پنجفصل ارائه شده است. در فصل اول مقدماتی از موضوعدر رابطه با کتاب آسمانی ،‌ علم و دین آمده استو درفصل دوم مطالعات نظری شامل تاریخچه علمی وتاریخچه فلسفی و مباحث علمی ترمودینامیک شیمیایی و مکانیک کوانتوم مطرح شده است. فصل سومشامل روش شناسی ونظریات برخیدانشمندان غربی معاصر است.درفصلچهارم تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق ازجنبه اعتقادى مطرح شده است و درفصل پنجم نتیجه گیری مباحث و پیشنهاداتارائه گردیده است.به طور کلی ، باتوجه به مطالب اینتحقیق، بدیهی است کهیک وجود مطلق در کائنات هست که این وجود دارای شعور مطلق است وهمه واقعیت های عالم از آن ناشی می شود .

تحقیق پیش رو قدرت ذهن آدمی در خلق هرآنچه که حتی از لحاظ عقلانی غیرممکن به نظر می رسد را مورد بررسی قرار می دهد. این توانایی ذهنی در مجموعه آثارادبی هری پاتر نوشته ی جی.کی.رولینگ نشان داده شده است.ایده آلیسم با تکیه بر نظریه های جورج بارکلی به گونه ای کاملا نوین در این رمان ها مورد بررسی قرار می گیرد؛ در این خصوص، قسمت هایی از رمان ها استخراج شده است تا قدرت ذهن را در درک گذرا و یا فعال پدیده ها نشان دهد. علاوه بر این، قدرت عشق در هری پاتر به گونه ای ارائه می شود که در راستای تعریف بارکلی از خداوند قرار می گیرد.