جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

توجه به اثرات زیانبار فرهنگ غربی، و لزوم اشنایی بیشتر با موضوعات قرآنی، ما را به سمت شناسایی مفاهیم قرآنی هدایت می نماید. ایمان یکی از مفاهیم مهم قرآنی است، و به معنای تصدیقی است، که همراه با آرامش و امنیت خاطر باشد. فردی که این گوهر نورانی و ارزشمند بر وجودش بتابد، صمؤمن نامیده می شود. آیات قرآنی، سیمای مؤمن را ترسیم کرده اند، و اوصاف و نشانه های وی، و همچنین فوایدی که به واسطه ایمان شامل حالش می شود، را بیان نموده اند. همچنین شناختن سیمای کافران، جهت رفع موانع و زمینه های محرمیت از ایمان راهگشا می باشد. بنابراین، ایمان گوهری ارزشمند و والا می باشد، و مؤمنان جایگاهی رفیع و ارجمند دارند.

این نوشته به برخی از « صفات مؤمن» از منظر قرآن و احادیث معصومین علیهم السلام پرداخته است. ایمان از ماده ی « امن» و مصدر باب افعال به معنای تسلیم توأم با اطمینان خاطر است و با صرف اعتقاد قلبی ایمان حاصل نمی شود. بلکه ایمان تصدیقی است که عمل به دنبال داشته باشد. ایمان، تصدیق همراه با تسلیم است و با اسلام که همان اقرار زبانی و ظاهری است، فرق دارد و هر چه مرحله ی تسلیم بالاتر باشد، مرتبه ایمان نیز بالاتر خواهد بود و بر اساس روایات پایین ترین مرتبه ایمان این است که انسان از انجام کار خیر شاد شده و هر گاه مرتکب معصیتی شود بلا فاصله توبه کرده و پشیمان شود و بالاترین مرتبه ی ایمان داشتن یقین به خدا در همه حال است. دو راه اصلی ورود به ایمان، توبه و بازگشت از گناه و اعتقاد به ولایت ائمه علیهم السلام می باشد. در تقویت ایمان،دو عامل اساسی وجود دارد که یکی از مقوله ی معرفت و شناخت است و دیگری به اراده و همت باز می گردد، که هر چه این دو عامل بیشتر تقویت شود، ایمان فرد محکم تر می شود. تضعیف موانع ایمان(دنیا و نفس و شیطان) و تقویت پایه های ایمان(صبر و یقین و عدل و جهاد)، نیز در مرحله ی بعد سبب تقویت ایمان می شود. با مطالعه در آیات و روایات می توان صفات مؤمن را در چهار دسته ی متناسب، با سه جنبه ی ارتباطی انسان با خدا، خویشتن و سایر انسان ها قرار داد. بنابراین مطالعه ی این تحقیق، با آگاهی از موانع و عوامل ایمان و بررسی راه های تضعیف موانع و تقویت ارکان ایمان، کناره گیری از موانع ایمان را به انسان گوشزد می کند. و راه حفظ و تقویت ایمان را برای انسان هموار می گرداند. و آشنایی با پاداش اهل ایمان در دنیا و آخرت، و شناخت صفات فردی و اجتماعی مؤمن در رابطه اش با خدا، خویشتن، دیگران و طبیعت، شوق روی آوردن به مراتب بالاتر ایمان را، در انسان ایجاد می کند.

می باشد که آثار ایمان با « تبیین آثار ایمان در آیات و روایات » موضوع این تحقیق الهام از قرآن علمی(قرآن مجید) و قرآن عملی(ائمه معصومین : ) مورد بحث قرار گرفته است تا انسان با تقویت ایمان خود راهکار عملی درحل مشکلات فردی و اجتماعی در دست داشته باشد و پاسخ قانع کننده ای برای پرسش های خود بدست آورد و از زندگی خود احساس رضایت کند. ایمان اعتقاد قلبی و اقرار به وجود خداوند متعال ، پیامبران، ائمه معصومین ، کتب آسمانی و معاد است که عمل با اعضاء مؤید این عقیده است. ایمان درجات مختلفی دارد، گاه سطحی است و گاه آن چنان عمیق است که با هیچ شبهه و حادثه ای متزلزل نمی گردد که این ایمان سبب می شود تا مؤمنان در زندگی دنیوی، قوه تمیز حق از باطل داشته و از عزت بهره مند شوند و اعمال صالح انجام داده و از ارتکاب گناه خودداری نمایند و به آرامش روحی و روانی؛ که بهترین خواسته هر انسانی است، برسند. تجلی ایمان در آخرت نورانیت در قیامت، قرار گرفتن در زمره صالحان و مأوی در بهشت خواهد بود و مقام رضای الهی که اشرف نعمت هاست را نصیب مؤمن خواهد نمود. زندگی اجتماعی مؤمنین نیز توأم با رعایت اخلاق و آرامش اجتماعی، تعاون و همکاری، انظباط و محبوبیت اجتماعی بوده و عدالت در جامعه حکم فرما خواهد بود. هم چنین تقویت شعائر اسلامی؛ هم چون وحدت و یکپارچگی، احیاء امر به معروف و نهی از منکر و شرکت در عبادات جمعی؛ هم چون حج و نماز جمعه از دیگر آثار اجتماعی ایمان به خدا است. مهم ترین ارمغان ایمان در جامعه؛ استقلال سیاسی، اقتصادی، فرهنگی می باشد. منابع مورد استفاده با محوریت قرآن کریم عبارتند از: منابع تفسیری هم چون المیزان فی تفسیرالقرآن علامه طباطبایی، نمونه آیت الله مکارم شیرازی، مجمع البیان فضل بن حسن طبرسی و... . و کتب روایی مانند: بحارالانوار علامه مجلسی، وسائل الشیعه حر عاملی، مستدرک الوسایل محدث نوری، و... و کتب اخلاقی و اعتقادی.همانند ایمان و آثار سازنده آن آیت الله جعفر سبحانی، انسان و ایمان، مرتضی مطهری و ایمان زیر بنای شریعت محمد تقی مدرسی و نظریه ایمان در عرصه کلام و قرآن محسن جوادی و... . مطالب نیز به اعتبار ماهیت، توصیفی و تحلیلی بوده که با استفاده از روش کتاب خانه ای فراهم شده است. بنابراین ایمان دستاورد های مهمی در زندگی دنیوی انسان دارد و سعادت مندی در حیات اخروی را نیز در پی خواهد داشت. هم چنین برای جامعه اسلامی برکات فراوانی را به ارمغان خواهد آورد.

بی شک، پایة سعادت افراد و جوامع بشری بر مبنای تلاش مستمر انسانهای سخت کوش استوار است. رسالة حاضر بر آن است تا در درجة نخست به بررسی اصل سعی و تلاش به عنوان عاملی جهت دست یابی به موفقیت ها پرداخته و سپس از دو نوع سعی و تلاش سخن بگوید. سعی و تلاش انسانهای مؤمن و پارسا که نتیجة آن دست یابی به سعادت و رستگاری است و دیگر سعی و تلاش انسا نهای غیرمؤمن و ناسپاس که گرچه در زندگانی مادی به موفقیت هایی دست می یابند، اما سعی و تلاش آنها بهره ای برای کمال و سعادت آنها ایجاد نمی کند، در ضمن این رساله سعی و تلاش گروه نخستین را به تفصیل و سعی تلاش کوشش گروه دوم را به اجمال به بررسی نشسته است.

از دیدگاه خواجه نصیر، معنای لغوی " ایمان" تصدیق و باور داشتن است و در اصطلاح،" تصدیق قلبی و زبانی " است به طوری که اولی بدون دومی و دومی بدون اولی کافی نیست. به نظر خواجه نصیر، ایمان ظنی و تقلیدی در سلسله مراتب ایمان قرار دارند و هردو، جزء مراتب پایین ایمان می باشند، اما ایمان یقینی، بالاترین مرتبه ایمان است. ایشان معتقد است اسلام و ایمان، از جهتی مغایر و از جهتی مشابه و عین یکدیگر هستند. لذا به لحاظ حکم، اسلام اعم از ایمان است ولی با توجه به مفاد و مضمون برخی از آیات قرآن، اسلام و ایمان برابرند. همچنین" عمل" از مفهوم" ایمان" خارج است. زیرا در آیات قرآن مجید، " عمل" به " ایمان" عطف گردیده و این، دلیلی است بر بیرونی بودن " عمل" نسبت به ایمان.

آنچه انسانِ امروزی را رنج میدهد، احساس بی هدفی و بی معنایی در زندگی است. از آنجا که اعتقاد به خدا و صفات کمال او میتواند نقش بسیاری در معناداری زندگی داشته باشد، این نوشتار به بررسی نقش این اندیشه در معنابخشی به زندگی انسان موحد میپردازد. انسان باایمان به خدایی حکیم، به آفرینشی هدفمند معتقد شده و در پرتو آن از پوچی رهایی مییابد؛ با ایمان به عدالت الهی، قوانین هستی را عادلانه دانسته، روح امیدواری در او دمیده میشود؛ با اعتقاد به عالم بودن خداوند، اجزای جهان را برخاسته از آگاهی و معنادار مییابد؛ در پرتو باور به خدایی توانا، شور و نشاط درونی اش با قدرتی ماورائی گره خواهد خورد؛ با اعتقاد به رحمت واسعه الهی، زندگی امیدوارانه و معناداری خواهد داشت و... . باورِ قلبی عمیق در بعد نظر و پایبندی به دستورات چنین خدایی میتواند زندگی را معنادار کند.