جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 24
حقیقت انسان و امکان شناخت آن در مکتب صدرایی
نویسنده:
اخلاقی مرضیه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
آشنایی هر انسانی با «من» خویش و درک آن، همواره ذهن بشر را مشغول می دارد، زیرا پاسخ آن سبب معنا بخشیدن به زندگی و حیات آدمی می شود. به عقیده صدرالمتالهین حقیقت انسان به دلایلی قابل شناخت نیست و از این رو آنچه را حکما بیان می کنند، حقیقت او نیست، اگر چه بیانگر ویژگیهایی از انسان است. صدرا راههای رسیدن به این معرفت را بیان می دارد. وی دو گونه تعریف ماهوی ارائه می دهد: درتعریف نخست اگر چه همانند فیلسوفان سلف از «حیوان ناطق» استفاده می کند اما با مبنا قرار دادن مبحث قوه و فعل و حرکت جوهری در روند تعریفی خود از پیشینیان فاصله می گیرد. در تعریف دوم به تبعیت از عرفا و کسانی که وی آنان را راسخان در علم می نامد، تعریف ماهوی انسان را بر اصولی چون وحدت حقیقت وجود، و تشکیک در مراتب آن و جامعیت انسان از همه عوالم و نشئآت وجودی، پایه گذاری می کند. مقاله حاضر با نگاه به مبانی قرانی و روایی انسانشناسی صدرا به بررسی این مساله می پردازد.
صفحات :
از صفحه 241 تا 254
تبیین نظریه انکشاف در مسئله علم
نویسنده:
منوچهر خادمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چگونگی علم انسان به مراتب و منازل وجودی خویش و همچنین کیفیت و نحوه علم او به عالم واقع و خارج از حقیقت خود با تمام مواقف و مواطن وجودی آن و سرانجام تطابق و تناظر آن‌ها، از اهم و اخص مسائلی است که اذهان بسیاری از متفکرین معاصر و فلاسفه را به خود مشغول کرده و معرکه‌ای از آرا و اقوال متعدد و متنوعی را به دنبال خود، ایجاد کرده است. نگارنده در این نوشتار کوشیده است تا با اصول سامی و مبانی عالی حکمت متعالیه، همانند اصالت وجود و وحدت شخصی وجود و لوازم هر یک از آن‌ها، بر خلاف دیدگاه متداول و متعارف مطرح در محافل حکمی و فلسفی که رأی نهایی و عرشی ملاصدرا خوانده شده، آن دیدگاه را رأی میانی و نظر متوسط صدرا دانسته و در مقابل، با استناد و اتخاذ از همان آرا صدرالمتألهین و اجتهاد در آن‌ها، نهایت و غایت انظار صدرا را به برهان و عیان درآورد و آن این‌که حقیقت علم در نظر ملاصدرا، محصول اکتساب صور کمالی در متن حرکت جوهری نیست، بلکه مشهود انکشاف ذات در بطن حرکت سریانی است، یعنی ما در فرایند حرکت جوهری، دیگر با لبس بعد لبس از قوه به فعل، مواجه نیستیم، بلکه شاهد کشف بعد کشف و ظهور بعد ظهور و همچنین تفصیل بعد تفصیل هستیم. لذا حرکت را دیگر به معنای مشهور و معروف، خروج تدریجی شیء از قوه به فعل ندانسته و همچنین اصل انشا در حکمت متعالیه را حاکم بر ایجاد صور کمالی و جعل آن‌ها برای نفس نیز ندانسته بلکه آن را ناظر بر اظهار صور وحدانی و اجمالی به باطن و کامن رفته در صقع ذات غیب مغیب نفس و انکشاف تفصیلی و انتشای تکثیری و ظهور آن‌ها در پرده‌برداری از نهان نهاد ذات نفس می‌دانیم و در آخر نیز، نتایج و لوازم مهم نظریه انکشاف، بیان و مبین شده است.
صفحات :
از صفحه 47 تا 74
انسان شناسی در اندیشة امام خمینی (س)
نویسنده:
علی احمد ناصح، مجید اسدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
انسان شناسی علم به انسان و احوالات انسانی در بعد امور کلی و جزیی، فردی و اجتماعی، تئوریک و عملی است. بر این اساس علم انسان شناسی حوزه های بسیار گسترده ای از علوم را در برمی گیرد. لذا باید ریشه های علم انسان شناسی را در علوم انسانی، هنر، علوم تجربی و علوم اجتماعی جستجو کرد. با ظهور اسلام و تعالیم وحیانی، قرآن به عنوان مهم ترین منبع، افق های جدیدی را دربارة ماهیت انسان گشود. جالب ترین نکته هم در مورد مباحث قرآن پیرامون انسان، جامعیت موضوعات و گاه انحصاری بودن مطالب آن است که در کنار هم قرار گرفته اند. در میراث اسلامی سخن بسیاری از سوی عالمان دینی دربارة انسان با صبغه روایی، کلامی، فلسفی و عرفانی بیان شده است.در این میان امام خمینی نیز به مباحث انسان شناسی های بشری و انسان شناسی قرآنی و تفاوت های این روش ها پرداخته اند و علم انسان شناسی وحیانی، صحیح و جامع را برای زندگی فردی و جمعی ضروری می دانستند.
رابطه ی میان انسان و خدا از نگاه ابن سینا، غزالی و قاضی عبدالجبار
نویسنده:
آفاق کریمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از ژرف ترین هدف های مذهب، آشکار ساختن رابطه میان انسان و خداوند است. در دین اسلام، تبیین و تفسیرهای متفاوتی از رابطه میان انسان و خداوند ارائه شده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا سه روش متفاوت از سوی سه تن از متفکران عقل گرای سدههای چهار تا پنجمهجری تبیین و بررسی گردد. رویکردفکری ابن سینا، غزالی و عبدالجبار سه متفکر در سه حوزه فکری(فلسفه، عرفان و کلام اسلامی) در این تحقیق مورد بررسی واقع شده است.
بررسی تطبیقی مبانی انسان شناختی علم دینی و علم سکولار
نویسنده:
رمضان علی تبار فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علم و دانش دارای عناصر و مؤلفه های گوناگونی چون مبـانی، موضـوع، مسـائل، روش، هـدف، موضوع و ... است كه هر يك در هويت و ماهيت علم، نقش اساسی دارنـد. ايـن عناصـر، هـم در ماهيت علم دخيل اند وهم در هويت و ويژگی های آن. يكی از آثـار هويـت بخشـی ايـن عناصـر، نقش آنها در دينی بودن يا غير دينی بودن علم است. هويت دينی یا سكولاری علم بر ايـن عناصـر استوار است؛ به عبارت ديگر دينی یا سكولاری بودن علم، وابسته به اين عناصر است و هـر كـدام از عناصر، سهم ونقش خاصی در دينی بودن يا سكولار بودن علم دارند. بنابراين يكی از عناصر و مؤلفه های مهم و اصلی علم، مبـانی و پايـه هـای علـم اسـت. ايـن عنصر كه يكی از معيارهای دينی بودن يا سكولار بودن علـم اسـت، سـهم جـدی و نقـش تعيين كننده ای در هويت و ويژگی علم دارد. مبانی وپايه هـای علـم را مـی تـوان در مبـانی هستی شناختی، دين شناختی، معرفت شناختی، انسان شناختی و ... دسته بندی كرد كـه مبـانی انسان شناختی ازجمله آنهاسـت. در بـاب انسـان شناسـی، مسـائل گونـاگونی مطـرح اسـت؛ ازجمله ماهيت و حقيقت انسان، منزلت انسان درنظام هستی، جايگاه فـرد و افـراد انسـانی، جايگـاه عقـل و دانـش انسـان و ... كـه ازديـدگاه انسـان شناسـی سـكولار در اومانيسـم و انسان محوری، اصالت فرد، عقلگرايی، علـم گرايـی و ... ظهـور يافتنـد كـه در ايـن مقالـه ضمن نقد و بررسی مبانی انسان شناختی علم سكولار، به تبيـين مبـانی انسـان شـناختی علـم دينی همچون ماهيـت انسـان در انديشـه اسـلامی، منطـق تفسـير انسـان، منزلـت الهـی آن، كرامت ذاتی، خدامحوری و ... بر اساس انسان شناسی دينی خواهيم پرداخت. اين مبانی از جهات گوناگونی مانند غايات و اهداف، موضوع و نوع مسائل، روش، نظريـه پـردازيهـا، كاركردها و... در علوم به ويژه علوم انسانی تأثيرگذارند.
صفحات :
از صفحه 47 تا 72
ماهیت انسان ؛ تاملی صدرایی بر نگرش مبنایی اگزیستانسیالیسم
نویسنده:
علیرضا روغنی موفق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این نوشتار، «ماهیت انسان» به گونه تطبیقی در آرای مکتب اگزیستانسیالیسم و نظر رایج متفکران مسلمان و مرحوم صدرالمتألهین بحث و بررسی شده است. صدرالمتألهین که با ارائه نظریه حرکت جوهری و تأکید بر تغییر ماهیت فردی انسان، تبیینی متفاوت از متفکران رایج ارائه کرده، در عین آن که شباهت‌هایی با نگرش‌های فیلسوفان وجودی ارائه کرده، می‌تواند از بسیاری از اشکالات و نارسایی‌های موجود در آرای این مکتب مبرا باشد. نظریه صدرالمتألهین، ظرفیت های لازم برای ارائه در محافل علمی جهان را دارا است و می‌تواند به صورت نظریه اسلامی در باره انسان‌شناسی عرضه شود؛ البته تبیین کامل، مبسوط و موشکافانه صدرایی در این مجال ممکن نیست؛ اما به نظر می‌رسد می‌تواند دست مایه تحقیقات بیشتری از سوی پژوهشگران باشد.
علوم انسانی اسلامی به مثابه کاشف عقلانیت اسلامی
نویسنده:
حسن سبحانی، عطاء الله رفیعی آتانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله با تفکیک «عقلانیت عملی» از «عقلانیت علمی و شناختی» نشان داده می‌شود که عقلانیت شناختی، مربوط به فاعل شناخت و عالم علوم انسانی است که اعتبار خود را از اعتبار عقلانیت پارادایم‌های فلسفه علم می‌گیرد. اما عقلانیت عمل که به «موضوع شناخت» علوم انسانی مربوط است، اعتبار خود را وامدار فلسفه و نظام اخلاقی است. به علاوه وظیفه عقلانیت شناختی در قلمرو علوم انسانی، فهم روشمند رفتارها و کنش‌های آدمی است و از آن جهت که انسان‌ها رفتاری را به عمل می‌آورند که اخلاقاً درست می‌دانند، فرضیات در علوم انسانی ـ که روایتی اولیه درباره شناخت کنش‌ها و رفتارهای آدمی است ـ دارای ماهیت اخلاقی است؛ چون نشانگر نظام عقلانیت در عمل انسان‌ها است. اما اثبات فرضیات، با روش‌های واقع‌نمایی علمی، امکان‌پذیر است. علوم متعارف انسانی عموماً حاوی نظریاتی است که در صدد شناساندن دستگاه عقلانیت در عمل مردمان جوامع غربی است. بر فرض تأیید چنین دستگاهی، درمی‌یابیم که آن‏ها به فلسفه اخلاق زندگی خود پایبندند. در این مقاله نشان داده می‌شود که عقلانیت اسلامی عمل، یک «عقلانیت فازی» است که می‌تواند رفتار همه انسان‌ها را توضیح دهد. بنابراین، علوم انسانی اسلامی، جهانی‌تر از علوم متعارف انسانی است. یادآور می‌شود که اسلام در این مقاله، برای عقلانیت و علوم انسانی، قیدی شناختی ـ و نه قیدی جامعه‌شناختی و فرهنگی ـ است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 50
معنابخشی به زندگی و مؤلفه های تأثیرگذار آن در پیشگیری از جرم از منظر قرآن کریم
نویسنده:
قدرت الله خسروشاهی، سارا سادات هاشمی، علیرضا نجفی اسکندری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
چکیده :
یکی از پرسش های اساسی که تاثیر زیادی در نگرشها و رفتار انسان دارد، سوال در مورد چرایی و چیستی زندگی و در نتیجه فهم چگونه زیستن می باشد. رویکرد به معنا و مفهوم زندگی تابعی از نگرش به انسان، هستی و هستی آفرین و نسبت میان آنهاست. درک ناصحیح این مولفه های بنیادین تاثیر غیرمستقیم زیادی در انحراف انسان و ارتکاب جرایم خواهد داشت. بر این اساس، جرایم باید در هر جامعه متناسب با فرهنگ خاص آن جامعه مورد مطالعه قرار بگیرد. بر اساس آموزهای قران کریم معنا بخشی به زندگی و پیشگیری اولیه از وقوع جرم و گمراهی، اصلی ترین سیاست جنایی قرآن کریم است. هدف نهایی این سیاست تعلیم و تربیت انسان هایی است که در جهت رشد خود با اراده تربیت یافته بتوانند از ارتکاب جرم احتراز کنند. در این دیدگاه، ایمان به وجود اموری غیبی، نظارت خداوند، ارسال پیامبران از سوی او و در نتیجه اعتقاد به امداد رسانی های او در روبرویی با مشکلات و وجود جهانی دیگر جهت کسب پیامدهای اعمال خود در این دنیا و همچنین ایمان به خلقت هدفدار، به زندگی انسان معنی بخشیده و از انحرافات او جلوگیری می کند.
صفحات :
از صفحه 119 تا 142
بررسی ماهیّت انسان از دیدگاه حافظ و رهی معیّری
نویسنده:
فرداد محمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
انسان در جهان‌بینی عرفانی نقش فوق‌العاده‌ای دارد تا آنجا که انسان عالم کبیر و جهان عالم صغیر است و بدین سبب آدمی از کهن‌ترین زمان‌های تاریخ تاکنون همواره در تکاپوی دست‌یابی به انسان آرمانی بوده است. در اشعار حافظ که بر قله‌ی بلند عشق و عرفان بنا نهاده شده است، هرچیز نشانی ویژه می‌یابد. انسان در شعر حافظ عاشق آزاده‌ای است که شعله‌ی عشق سراسر وجودش را به رنگ معشوق درآورده است. او اسطوره مقاومتی است که بار امانتی را به دوش می‌کشد که حتی کوه‌ها و آسمان‌ها از پذیرفتن آن سرباز زدند. او با فرشتگان باده‌ی مستانه می‌زند و در این شور و مستی از آن‌ها پیشی می‌گیرد تا آن‌جا که خداوند عزوجل بر خود مباهات می‌کند و بر این آفرینش خود را ستایش می‌کند و خود را شایسته صفت احسن‌الخالقین می‌شمارد. باید حافظ را از نظر عظمت اندیشه در تاریخ تفکر انسانی، یگانه و بی‌مانند دانست، آزاداندیشی و غنای فکری او موجب شد در آن عصر پر از التهاب اندیشه و هنر را درآمیزد و از این میان، شهری آرمانی را پی‌ریزی کند. شهری خالی از دروغ و تزویر که انسان گل سرسبد آن باشد. انسان در شعر حافظ عاشقی است آزاده، لبریز شعر و سرور که با گام‌های بلند اندیشه به جهانی برتر و شایسته‌تر قدم می‌گذارد. جهانی فراتر از مرز زمان و مکان و آرزوهای خود را بر مبنای عشق و جاودانگی در آنجا می‌جوید.
نظریه انسان شناسی قرانی با نظر به چالش های معاصر
نویسنده:
مجید اسدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
سان شناسی از موضوعات مهم، کلیدی و بنیادی در تاریخ علم محسوب می شود و دانشمندان و عالمان هر مکتب فکری در صدد بوده اند کهبا تبین ابعاد وجودی و حقیقت انسان، هم او را در جایگاه خود قرار دهند هم نسبت او رابا غیر خودش مشخص نموده و جامعه، سیاست، اقتصاد و غیره را بر این اساس تعریف و برای او مهیا نمایند.هم زمان با چالش های معاصر بحث برانگیز و مشخصا دورهایی که از ان به مدرن و پست مدرن تعبیر میشود، انسان افق های جدید علمی در برابرش گشوده شده است وبه توانایی های تکنولوژیک مسحور کننده دست یافته، بار دیگر حقیقت انسان و تفاوت انسان معاصر با پیشینیان او مورد توجه و سوال واقع شده است. عالمان معاصر خصوصا غربی ها تحت عنوان Anthropologyمطالعات انسان شناسی / مردم شناسی بر اساس دیدگاه های علوم اجتماعی و فلسفیبه این سوال پاسخ های متفاوتی داده اند. انچه برای ما مهم است پاسخ عالمان مسلمان و معاصر است. ازاین رو در این تحقیق ما به دنبال تبیین و اشنایی با دیدگاه های مفسران فریقیندرباره انسان شناسی قرانی و چالش های معاصر نظری در خصوص ماهیت انسانی است.
  • تعداد رکورد ها : 24