جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله حاضر شامل مطالب ذیل است: - سخنی کوتاه درباره اسطوره - باورهای انسان نخستین دربارة مادر خدایان - آناهیتا و سرس و تی - وجه تسمیة آناهیتا - آناهیتا در باورهای پیش زرتشتی - آناهیتا در باورهای زرتشتی (دوره ساسانیان) - آناهیتا در متون پهلوی - آناهیتا در متون دوره اسلامی - پرستشگاههای ناهید

هدف پژوهش بررسی «انسان کامل در عرفان اسلامی و مسیحی و شناخت انسان کامل» است. با این فرض که عرفان اسلامی متأثر از عرفان مسیحی می باشد، درصدد مقایسه، شناخت و نگرش عرفانی در هردو دین می باشد. در عرفان اسلامی به قرآن کریم و نهج البلاغه استناد شده است و از نظرات عرفای اسلامی بهره گرفته شده و در عرفان مسیحی، کتاب مقدس (انجیل) و آرای عرفای مسیحی مورد مطالعه قرار گرفته است. در هردو دین به آفرینش انسان از خاک و دمیدن روح الهی در کالبد وی اشاره شده است و خداوند با دمیدن روح خود، انسان را از صفات خویش متجلی می گرداند. در دین اسلام پیامبر (ص) به عنوان انسان کامل است و در قرآن و نهج البلاغه با وجود آیات و احادیث بی شمار بر این مهم تأکید شده است و عرفای اسلامی نیز مایه های تفکر خویش را از قرآن و نهج البلاغه وام گرفته اند. در عرفان مسیحی علاوه بر وجود نظرات مشابه و متفاوت، حضرت عیسی (ع) انسان کامل معرفی می گردد و او را روح خدا، پسر خدا و خود خدا می نامند و او واسطه فیض و نور الهی می باشد در نتیجه چون انسان کامل خلیفه و ولی خدا بر روی زمین است، برای تجلی صفات حق و نمایاندن آن دارای مراتب بالایی از روح الهی در وجود خویش است

میرزا محمدمعصوم معروف به نایب الصدر شیرازی و ملقب به لقب طریقتی معصومعلشاه, مولف کتاب ارزشمند طرائق الحقایق و فرزند یکی از اقطاب سلسله نعمت اللهیه به نام رحمت علیشاه بود. وی که در زمره عرفا و فضلای صاحب نام عصر قاجار و عالم به علوم فقه و حدیث, فلسفه و کلام و منطق و... بود, این حجم از اطلاعات را با سیر آفاق و انفس و گردش در روی کره زمین به کمال رساند. میرزا محمد معصوم در تاریخ 14 ربیع الول 1270 ق چشم به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی را در شهر شیراز به پایان رساند و در حالی که 18 سال بیشتر نداشت, برای ادامه تحصیل به عتبات عالیات رفت. پس از چهار سال به خاطر مشکل مالی مجبور به بازگشت می شود. و مدتی در طهران از محضر اساتید آن شهر بهره مند می شود. در سال 1304 ق به پیشنهاد برخی از دوستانش سکونت در طهران را اختیار می کند و یکسال پس از آن عازم سفر مکه می شود. خاطرات این سفر را پس از بازگشت در بندر بمبئی به صورت یک سفرنامه چاپ می کند و نامش را تحفه الحرمین می گذارد. حاجی نایب الصدر در همین سالها ادعای قطبیت در سلسه نعمت اللهیه را هم داشته است که به دنبال آن خانقاهی بنا کرده و در آن دستگیری و ارشاد می کند. در همین خانقاه تالیف طرائق را آغاز می کند. آن را در سال 1318 ق به پایان رسانده و یکسال بعد هم چاپ می کند. پایان طرائق همزمان با شروع فریادهای آزادیخواهی در گوشه و کنار کشور, در راه مبارزه با استبداد بوده است. نایب الصدر هم وارد ماجرا می شود و در صف آزادیخواهان قرار می گیرد و با عضویت در انجمنی به نام جنوب و تصدی ریاست آن برای مدتی, به مبارزه علیه استبداد می پردازد. که سرانجام با به توپ بسته شدن مجلس و شکست مشروطه تمامی آزادیخواهان, دستگیر, اعدام و یا متواری شدند. حاجی نایب الصدر نیز از طهران تبعید می شود و 17 سال باقیمانده عمر خود را در گناباد و گرگان و مشهد می گذراند. در گناباد و گرگان مدتی ریاست اوقاف آن شهرها را به عهده داشته. سرانجام پس از 71 سال زندگی در پنجم اسفندماه 1304 خورشیدی چشم از جهان فرو بسته و در قبرستانی در غرب مشهد به خاک سپرده می شود

رساله حاضر تحت عنوان آراء و نظریات در تصوف، ترجمه بخشی از کتاب محمد جواد مغنیه لبنانی می باشد. که عمده ترین مباحث مطرح شده در رساله پیرامون موضوعاتی چون: تصوف و نظریه درباره معرفت، اسباب و اقسام معرفت، تصوف و اهل بیت، قضا و قدر، شیطان و قلب انسان و.... می باشد. که پژوهشگر جهت توضیح بیشتر به آیات و روایات استناد کرده است و از نظریات بزرگانی چون امام محمد غزالی نیز بهره برده است.

در این پژوهش سعی شده دو بحث مهم عدل و رحمت خداوند را با جمع آوری کلیه آراء متکلمین و فلاسفه اسلامی و با استفاده از نظریات علماء جامعه شناس و روان شناس و سایر علوم تبیین نموده و بدون هیچگونه تعصبی برترین آراء را معرفی نماید. روش پژوهش روش کتابخانه ای است. نتایج حاصله از این پژوهش که شامل تطبیق آراء متکلمین و دانشمندان اسلامی یعنی اشاعره، معتزله و شیعه و همچنین حکماء و فلاسفه با یکدیگر و همچنین با آراء و نظریات ارائه شده توسط دانشمندان و علماء علوم اجتماعی و جامعه شناس بوده است، به اثبات آراء دانشمندان شیعی که تماما بازتاب آراء ائمه اطهار می باشد ختم گردید.

آنچه که در این تحقیق مورد نظر بوده نشان دادن اصول و مبانی نظری سیر استدلالیِ آراء و نظرات دینی مصباح یزدی و ملکیان، با مراجعه به آثار مکتوبشان می باشد. نتایج حاصله این بوده که مصباح با رویکردی فلسفی – کلامی به دفاع عقلانی از حقانیت انحصاری دین می پردازد، دینی که کمال و سعادت انسانی درگرو ایمان آوردن و مطابقت تمام جنبه های فردی و اجتماعی انسان با آن می باشد. ایمانی که مسبوق به علم یقینی به باورهای دینی و التزام عملی بر آنها است. مصباح را که می توان قائل به عقلانیت و شناخت حداکثری دانست، معتقد است می توان با عقل فلسفی مدعیات اصلی دین یعنی توحید، نبوت و معاد را اثبات کرد،گرچه به منبع دیگری به نام وحی، جهت تحصیل معارف ماوراء عقلی ،که از حجیت عقلانی برخوردار است، نیز نیاز است. از نظر وی به غیر از برخی از معارف دینی (ظنیات و معارف فرعی )، اکثر شان (قطعیات و یقینیات و معارف اصلی دین)،ثابت وتغییرناپذیرند، که بین آنها و نظریات علمی و فلسفی هیچگونه تعارضی وجود ندارد. وی زبان دین را واقعنما و معنادار دانسته که با قواعد و اصول محاوره ای و عقلانی می توان به فهم صحیح و واحدی از دین رسید. اما ملکیان که با رویکرد فلسفه دین و پراگماتیستی به تحقیق عقلانی و روان شناسانه دین می پردازد با قرائت معنویت گرایانه از دین، کارکرد دین را تنها به جنبه فردی و نیازهای وجودی و در جهت کاستن برخی از درد و رنجهائی که با ابتنای به علوم و معارف بشری قابل رفع نیست، معطوف می سازد. وی که می توان او را قائل به عقلانیت و شناخت انتقادی دانست، مدعی است که مدعیات دینی نه خرد پذیرند و نه خرد ستیز، بلکه خرد گریزند،که متعلق ایمان قرار می گیرند نه متعلق علم و با توجه به دلایلی که اقامه می کند، معتقد است که هم دین و هم معرفت دینی متحول اند که باید بر اساس قواعد هرمنوتیک آنها را فهمید که با توجه به مجموعه یک شرایط اجتماعی و تاریخی و پیش فرضها ذهنی دخیل در فهم دین، دین قابلیت فهمهای مختلف را می یابد. در نسبت بین دین و علم، وی دین و علم را از دو مقوله جداگانه با کارکردهای متفاوت می داند و در حقیقت با هم تقابلی نمی یابند تا تعارضی بین آنها پیش بیاید و تعارضهائی هم که وجود دارد ظاهری است و با رجوع به باطن دین قابل رفع است. از طرفی هم به علت تحقیق ناپذیری علمی و فلسفی وحی و گزاره های وحیانی، وحی حجیت معرفت شناختی نیز ندارد

موضوع تحقیق : قصاص در اسلام و ادیان توحیدی و مذاهب کلامی معاصر می باشد . قصاص، حکمی اسلامی و لازم الاجرا می باشد که در قرآن کریم در آیات متعددی به آن اشاره شده است . اگر چه قصاص، کلمه ای عربی و ریشه اسلامی دارد. اما اجرای مجازات اعدام در مقابل قتل نفس، چه در ادیان توحیدی و چه در ادیان غیر توحیدی ، وجود داشته است که گاه اجرای این مجازات بسیار خشن و با شکنجه همراه بوده است . هر گاه ، حاکمان ظالم بر سر کار می آمدند، شدت اعمال مجازات ها بسیار شدیدتر بوده است و نوعی نابرابری بین ارتکاب گناه و اعمال مجازات وجود داشته است که با ظهور اسلام، برابر و اعتدال جایگزین نابرابریها می شود . نابرابری اعمال مجازات ها ، حتی بعد از ظهور اسلام در بین ادیان دیگر و دشمنی بعضی از ادیان با احکام اسلام باعث رد حکم قصاص توسط ملل مختلف جهان گردید، به طوری که برای از بین بردن حکم قصاص و خشن جلوه دادن آن، شبهاتی را به این حکم وارد ساختند. لذا جهت پاسخگویی به شبهات و ابهام زدایی از حکم قصاص و تاکید بر لزوم اجرای این حکم به بررسی کتاب های تاریخی – روایی قصاص می پردازیم علاوه بر بیان پیامدهای لغو مجازات اعدام، به آثار اجرای این حکم در جامعه خواهیم پرداخت . امید که مورد توجه مخاطبین قرار گیرد. منابع مورد استفاده بیشتر تاریخی، روایی می باشند از جمله : کتابهای مقدس عهد عتیق و عهد جدید اثر ویلیام گلن، وسایل الشیعه اثر محمد بن الحسن الحر العاملی ، جهان مذهبی ادیان در جوامع امروز اثرریچارد بوش و کتاب ترجمه مسالک الافهام و شرایع الاحکام محقق حلی اثر ابوالحسن محمدی از جمله کتابهایی هستند که از آنها استفاده شده است . نتیجه این تحقیق و بررسی متون تاریخی و روایی در خصوص قصاص، پی بردن به اصل مسئله قصاص به عنوان یکی از حقوق جامعه بشری می باشد که از طریق بررسی ادله اسلامی می توان به ضرورت آن پی برد و با اثبات اجرای حکم قصاص در ادیان توحیدی قبل از اسلام ، می توان پاسخگوی شبهات وارده به این حکم الهی بود . مفاهیم کلیدی : قصاص، اسلام ، ادیان توحیدی

این پایان نامه تحقیقی است پیرامون ادیانی که درقرآن از آنها سخن رفته و منشأالهی دارند . سعی شده دین و شریعت براساس سیرتاریخی ازآغاز تاکنون موردبحث قرارگیرد. مباحث این پژوهش عبارتند از: تعریف اصطلاحات ادیان توحیدی، بررسی آیین حنیف ابراهیم(ع)، آیین صابئین، آیین مجوس، آیین یهود و سیرتاریخی یهود پس از استقرار درفلسطین، آیین مسیحیت،آیین اعراب قبل از اسلام، آیین اسلام و بعثت محمد(ص)و وقایع ده سال دوران هجرت آن حضرت.

این پایان نامه در چهار فصل تدوین شده است ومباحث آن عبارتند از: تعریف عرفان و بیان اقسام عرفان و ویژگیهای عارف، توحید عرفانی در قرآن مشتمل بر معنای لغوی و اصطلاحی توحید و تفسیرآیات توحیدی قرآن، ولایت در قرآن، سیر و سلوک عرفانی در قرآن