جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 434
تقریر حکیم مدرس از تصویر اصالت وجود
نویسنده:
عبدالرسول عبودیت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
حمل ماهیات بر واقعیات تشکیل‌دهنده ملأ خارج به حمل هو هو و بدون واسطه در عروض، به ضمیمه این آموزه که مفاد حمل هو هو اتحاد و این‌همانی موضوع و محمول در مصداق است، سالیان دراز به‌طور ارتکازی این تفسیر را در ذهن فیلسوفان در پی داشت که واقعیات خارجی همان ماهیات‌اند؛ تفسیری که در چند سده اخیر به «اصالت ماهیت» شهرت یافته است. شیخ اشراق با تکیه بر همین ارتکاز، کمر همت بر اثبات اعتباریت وجود بست و بر فرد نداشتن مفهوم وجود در خارج و نفی صورت عینی برای آن اصرار ورزید و نتیجه این تلاش او در ذهن فیلسوفان این بود که ماهیت اصیل است و وجود اعتباری. میرداماد که خود با شیخ اشراق هم‌رأی است، احتمال عقلی این شق را نیز مطرح کرد که وجود در خارج فرد داشته، اصیل باشد و ماهیت از خارج منتفی و اعتباری باشد، ولی او این شق را در حد فرضی عقلی مطرح کرد و به بطلان آن یقین داشت. صدرالمتألهین برخلاف همه اندیشمندان پیش از خود، با تأثر از آثار عرفا و با کمک گرفتن از شهود، بر آن شد که شق اخیر،یعنی اصالت وجود و اعتباریت ماهیت درست است. او این مدعا را با براهین متعددی ثابت کرد و بدین نحو پای ماهیت را از خارج برید و زنجیری را که احکام ماهوی به دست و پای عقل در کشف احکام واقعیات بسته بودند، پاره کرد و به اثبات احکامی جدید و باز کردن گره‌هایی ناگشوده نایل آمد که پیش از او کسی توفیق آن را نداشت. اکثر اندیشمندان پس از صدرالمتألهین در حوزه فرهنگ اسلامی شیعی با او هم‌رأی‌اند و بر اکثر اندیشه های او صحه گذاشته‌اند. از جمله آنها، حکیم آقاعلی مدرس زنوزی است که از شارحان قوی حکمت متعالیه به شمار می‌آید و این مقاله به تصویر و اثبات اصالت وجود در آثار او اختصاص دارد.
صفحات :
از صفحه 9 تا 48
مصمم الأعظم
نویسنده:
حسن بن أحمد لواتي؛ حاشیه نویس: محمد بن رضا لواتي؛ مصحح: هیثم صلاح
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , حاشیه،پاورقی وتعلیق
منابع دیجیتالی :
نهاية الآمال في شرح رسالة خلق الأعمال
نویسنده:
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی؛ شارح: محمد مرهون
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
رؤية الفلسفية، نقد و تحليل
نویسنده:
ماجد كاظمي
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: باقیات,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
نقد و بررسی تفکرات فلسفی و اقامه استدلال در زمینه ادله عقلی فلاسفه و مباحث مطرح شده از سوی آنان است. در این نوشتار ابتدا به بحث در مورد اهمیت توحید و حفظ دین اسلام و آموزه‌های اسلامی و شیعی پرداخته شده آنگاه به جایگاه عقل در دفاع از اصول دین اشاره گردیده است. نویسنده از سفسطه‌گری در فلسفه و ایجاد شک و شبهه در اصول بنیادین دین اسلام انتقاد کرده و برخی از استدلال‌های فلاسفه در زمینه توحید و مباحث مربوط به آن را نقد کرده است. وی اصول کلی معرفت را که فلاسفه باید به آنها پایبند باشند را اموری مانند: ایمان به امر خارجی، ایمان به عقل، ارزش معرفت، مصادر معرفت، مدرکات عقل، قوانین واقعی و طبیعی، طبیعت احکام عقلی، اختلاف عقل و شرع و رفع این توهم و استدلال به آیات و روایات در تبیین مسایل فلسفی نام برده و بعضی از براهین فلسفی مانند حرکت جوهری را مورد نقد و ارزیابی قرار داده است.
تبيين فلسفی آموزه «عدل» در اندیشۀ كلامی صدرالمتألهین
نویسنده:
مهدی گنجور، مجيدصادقی حسن‌آبادی، محمد بيدهندی،فروغ‌السادات رحيم‌پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آموزة «عدل الهي»، يکي از مباحث مهم کلامي است که از ديرباز مورد توجه انديشمندان و فيلسوفان شرق و غرب بوده است. تحقيقات گسترده عدل‌پژوهان، از دغدغه و اهتمام جدي صاحبان انديشه به اين مسئله حکايت دارد؛ از افلاطون و ارسطو در يونان باستان گرفته تا فارابي و ابن‌سينا و فيلسوفان مسلمان و سپس تا عصر حاضر، هر يک به نحوي با موضوع عدالت درگير بوده و بخشي از آثار فلسفي خود را به آن اختصاص داده‌اند. در اين ميان، نگرش فلسفي صدرالمتألهين به مسئلة عدل الهي، کمتر مورد عنايت پژوهشگران واقع شده است. نظر به اين ضرورت و خلأ پژوهشي، نوشتار حاضر به سبک مسئله‌محور و با مراجعه به منابع معتبر و کاوش در آثار فلسفي و تفسيري صدرالمتألهين، ضمن تحليل ماهيت و جايگاه عدل در انديشة وي، سه ساحت از عدل الهي (عدل تکويني، تشريعي و جزايي) را (که تلويحاً و به نحو پراکنده در مواضع مختلف از آثار وي مورد اشارت قرارگرفته) استنباط و تبيين كرده است.
صفحات :
از صفحه 171 تا 193
مکتب تفکیک و اصالت وجود
نویسنده:
مرضیه صادق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
یکی از مباحث مهم که از دیرباز توجه فیلسوفان اسلامی را به خود جلب کرده، مسئله اصالت و تحقق خارجی است و اختلاف بین فلاسفه در این جهت است که اصالت و عینیّت از آنِ وجود است یا ماهیّت. این مسئله، نه تنها ذهن فیلسوفان را درگیر خود کرده و به بحث و اثبات ادعای خود پیرامون آن پرداختهاند، بلکه متکلمان و برخی مخالفان با فلسفه، نیز به بحث در مورد آن پرداخته‌اند. مکتب تفکیک، به عنوان یکی از مکاتب نوپایی قرون اخیر، درصدر مخالفت با فلسفه و عرفان درآمده و معتقد است که تنها راه شناخت که مبری از خطا و برتر از راه‌های شناختی دیگر - عقل و کشف - است، وحی است. اهل تفکیک، استناد به ظاهر آیات و روایات و تفسیر خاصی که از آن دارند، به تخطئه فلاسفه و عرفا پرداخته‌اند و اگر متعرض بحث‌هایی، چون اصالت وجود یا ماهیت، اشتراک معنوی و غیره می‌شوند، اولاً به خاطر رد مباحث آنان و اثبات ادعای خودشان است و ثانیاً اتّخاذ موضع آنان در جهت عقلانی کردن ادعایشان است، که البته در این مورد نیز نظر واحدی ندارند و حتی از یکی از بزرگانشان در مورد یک مسئله، چند نظر نقل شده است، مانند مسئلة اصالت وجود یا ماهیت که گاهی قائل به اصالت ماهیت شده، زمانی از «اصلین» سخن به میان آورده و گاهی بیان می‌دارند که نه وجود اصیل است، نه ماهیت، بلکه اصالت از آن ولایت است. هدف آن‌ها از طرح همة این مباحث، تنها یک چیز است و آن، تخطئه آراء فلاسفه و عرفا، به خصوص اندیشه‌های جناب صدرالمتألهین و ابن عربی است. آنچه در این نوشتار بیان شده، به طور اجمال، معرفی مکتب تفکیک، بزرگان آن و نظر آنان در دو دورة مختلف فکری،در بحث اصالت وجود یا ماهیت است.
صفحات :
از صفحه 54 تا 75
معناشناسی «وجود» در فلسفۀ سهروردی (تأملی در نظریۀ اصالت ماهیت سهروردی از منظری سمانتیکی)
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مقالۀ پیش رو تلاشی معناشناسانه برای کشف معنایی است که سهروردی از لفظ «وجود» درمی‌یافته است، تا از این رهگذر بخشی از ریشه‌های باور به «اعتباریّت وجود» شناخته شود و با روشن شدن ماهیت اعتقاد به «اصالت ماهیت» مرزهای افتراق آن با «اصالت وجود» نمایان گردد. در این مقاله پس ‌از تحریر دلایل شش‌گانۀ سهروردی بر اعتباریت وجود، به تحلیل آن دلایل پرداخته و نشان ‌داده‌ایم سهروردی وجود را «مفهومی ذهنی» و «وصفی عرضی» می‌فهمیده و لازمۀ منطقی چنین فهمی، حکم به اعتباریت وجود است. سپس آشکار ساخته‌ایم که امر اصیل در فلسفۀ سهروردی «ماهیت محقق خارجی» است. اما ابن‌سینا و ملاصدرا نیز با اعتباریت چنان وجودی و عینیت چنین ماهیتی مخالف نیستند. پس نزاع اصالت وجود یا ماهیت بر سر چیست؟ پاسخ این است که ما در ذهن دو مفهوم داریم: ماهیت، که موضوع هلیات بسیط است؛ و وجود، که محمول آن‌ها می‌باشد. مسئلۀ اصالت این است که آن‌چه در متن واقع است فرد بالذات کدام یک از این دو است؟ سهروردی می‌گوید: ماهیت، اصالت‌وجودی‌ها می‌گویند: وجود. هم‌چنین به روش معناشناسانه نشان داده‌ایم که منظور سهروردی از «وجود صرف»، واقعیت تجردی است که با اصالت ماهیت سازگار است. به این ترتیب، اتهام تناقض‌گویی که ملاصدرا بر او وارد می‌سازد، رفع خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 107
  • تعداد رکورد ها : 434