جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسئله ولایت از مهمترین اعتقادات و تفکر شیعی است و از دیرباز با رویکردهای متفاوت فلسفی،کلامی، عرفانی و...به آن پرداخته شده است؛ مطرح شدن ولایت به عنوان اساس و رکن در برخی از این رویکردها ما را بر آن داشت که یک نگاه مبنایی به این مسئله درحیطه عرفان و کلام داشته باشیم تا مبانی هستی شناسی و انسان شناسی آن را دنبال کنیم. از دید عرفان مقام غیب محض الهی و حبّ او به متجلی شدن، سبب ظهور و بسط فیض ازطریق ولایت ـ براساس مراتب خاص آن ـ در عوالم وجود می باشد.و انسان کامل به عنوان مظهر اتمّ ولایت الهیه وساطت رساندن این فیض به سایر موجودات را عهده دار است. در علم کلام هم، امام به عنوان حامل ولایت الهیه عهده دار این وساطت می باشد.از آنجا که ولایت الهیه امری زوال ناپذیر بوده و مبانی آن استمرار و تداوم این ولایت را در زمان غیبت انسان کامل نیز بطور محکم اثبات می کند، میتوان چنین نتیجه گرفت که؛ ولایت فقیه استنساخی از ولایت عرفانی و کلامی است به نحوی که در زمان غیبت انسان کامل، امتداد همان ولایت در اداره امور جامعه می باشد.

تحقیق حاضر به بررسی راه‌های ارتباط انسان با خدا از منظر اخلاق اسلامی و عرفان اسلامی می‌پردازد. روش تحقیق عقلی و جمع‌آوری مطالب از طریق روش اسنادی و کتابخانه‌ای است. در فصل اول با بررسی کلیات عرفان و اخلاق اسلامی ذکر می‌شود که در اخلاق از باید و نباید و در عرفان از بود و نبود بحث می‌شود. در فصل دوم در مورد نسبت انسان با خدا در اخلاق اسلامی از طریق رابطه یا نسبت ناقص با کامل، مملوک با مالک و متنعم با منعم و در عرفان اسلامی نسبت عاشق و معشوق، محدود با نامحدود، مقید با مطلق، ظاهر و باطن و اسم و مسمی مورد توجه است. در فصل سوم راه‌های ارتباط انسان با خدا از منظر اخلاق اسلامی تحلی به فضائل و تخلی از رذائل و تحصیل رضای خداوند و در عرفان اسلامی تزکیه نفس و تحلیه دل و در نهایت حرکت در مسیر سیر و سلوک معرفی می‌گردد. در فصل چهارم تقویت ارتباط انسان با خدا از منظر اخلاق اسلامی ایمان و عمل صالح که با یکدیگر نیز رابطه نزدیکی دارند و همچنین حسن فعلی و حسن فاعلی و داشتن تعادل و میانه‌روی در همه امور زندگی به خصوص زندگی دینی و در عرفان اسلامی رسیدن به معرفت‌الله و معرفت نفس و رابطه عاشق و معشوق و دل بریدن از غیر حق تعالی معرفی می‌گردند. در فصل پنجم ثمرات و آثار ارتباط با خدا از منظر اخلاق اسلامی آرامش و طمأنینه قلبی، تعادل و توازن همه جانبه شخصیت و حیات طیبه می‌باشد و در عرفان اسلامی رسیدن به تعادل و توازن هم جانبه در شخصیت و رسیدن به مقام خلیفه الهی است. نتیجه اینکه در بررسی رابطه اخلاق و عرفان در ارتباط با خدا درمی‌یابیم که در اخلاق، عقل و استدلال حاکمیت دارد اما در عرفان، عشق و محبت اساس کار است. همچنین در اخلاق با مدل انسانی روبرو هستیم اما مدلی که عرفان ارائه می‌دهد خود حضرت حق است و انسان موظف است خلیفه بودن خود را به نحو درستی ادا کند.

الهیات ادیان خدامرکز، الهیات حضور است. تعالی و حضور امر الوهی در تاریخیت ما به هم آمیخته است و متفکران و عارفان هریک کوشیده‌اند این دوتایی درهم ‌رفته را از هم واکنند. مطالعۀ حاضر با روش تحلیل محتوای کیفی، دالّ مرکزی در متن ارکون را دوگانۀ تعالی و حضور در تاریخیت اسلام می‌بیند. دوگانه‌های دیگر از این دوگانۀ مرکزی سرچشمه گرفته‌اند: 1. دو‌گانۀ «خدا و خدا»؛ 2.دوگانۀ «قرآن و قرآن» (تفکیک میان کلام شفاهی و نص قرآنی)؛ 3. دوگانۀ «قرآن و اسلام»؛ 4. دوگانۀ «اسلام و اسلام» یا اسلام بدون اسلام که مدل ارکون در این خصوص اسلام یک و دو و سه است؛ 5. دوتایی تاریخ رستگاری و تاریخ پیروزی. حقیقتی که معنادهنده به زندگی بود، مشروعیت‌بخش مناسبات سیاسی و مرجع اقتدار می­شود. حقیقت با هویت و ایمان با ایدئولوژی در هم می‌آمیزد. در پایان بحث، پرسش مطالعه این است که طرحی از نوع پروژۀ ارکون تا چه حد می‌تواند امکان‌پذیر و کارآمد باشد. در مقیاس زمانی کوچک پاسخ رضایت‌بخشی به این سؤال نمی‌یابیم. اما در چشم‌انداز بزرگ‌تر، راهی جز یک مدل درون‌ماندگار نیست. صرف نقد اثبات‌گرایانه از بیرون کارساز نخواهد بود. طومار این دین با انواع قرائت‌های متکثر، لایه به لایه گشوده می‌شود. ما بخشی از تاریخی دینی هستیم که درصدد تحلیل اوییم. بهتر است خود را از وسوسۀ اثبات جزم‌اندیشانۀ یک نقد برهانیم. درکی فضایی و گردشی تاریخی با ابزارهای تحلیل نشانه‌شناسی، به کثرتی از آرا می‌رسد که اسلامی بیرون از آن‌ها در کار نبود و نیست. آن‌ها همه و همچنین ما اکنون، همه بخش‌های مختلف یک داستان هستیم

پژوهش حاضر درصدد آن است که بعد از تبیین دو موضوع «علم الهی» و «اختیار آدمی» در دو حوزه فکری «الله‌شناسی» و «انسان‌شناسی»، به بیان شبهه عدم سازگاری این دوگزاره پرداخته و جواب‌های لازم را ارائه دهد و بیان کند که تنها راه برون رفت از این شبهه، تصور صحیح مشخصه‌های علم الهی و اختیار آدمی است. همانا خلط زمان و مکان در «الله‌شناسی» و «انسان‌شناسی»، از همین مشخصه‌ها است.

هدف ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ بررسی رابطه بین فلسفه تربیتی دبیران با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دبیران (190 نفر) می‌باشند که در دبیرستان‌های دخترانه شهرستان انزلی در سال تحصیلی 95- 1394 تدریس کرده‌اند. برای نمونه‌گیری از جدول مورگان استفاده شده است، به این صورت که با استفاده از این جدول از بین 190 نفر دبیر، 123 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شده‌اند.برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به متغیر فلسفه تربیتی از پرسشنامه دیدگاه معلمان درباره تعلیم و تربیت که شامل 44 سوال می‌باشد استفاده شده است. در این پژوهش، فلسفه تربیتی شامل چهار مولفه هستی‌شناسی، انسان‌شناسی، معرفت‌شناسی و ارزش‌شناسی می‌باشد. برای جمع‌آوری داده‌ها در مورد متغیر پیشرفت تحصیلی از میانگین معدل دانش‌آموزانی استفاده شده است، که توسط دبیرانی که به پرسشنامه فلسفه تربیتی پاسخ داده بودند، آموزش دیده‌اند. فرضیه‌های پژوهش بوسیله ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی ساده و خطی چندگانه تجزیه و تحلیل شده‌اند. ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻴﻦ هستی‌شناسی (770/0=p)، انسان‌شناسی (777/0=p)، معرفت‌شناسی (774/0=p) و ارزش‌شناسی (819/0=p) با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. با توجه به این یافته‌ها فلسفه تربیتی دبیران می‌تواند در پیشرفت تحصیلی دانش‌‌آموزان موثر باشد.

موضوع این پژوهش عبارت است از:شناسایی فلسفه تربيتي پيامبراسلام(ص)با توجه به احادیث وارده در صحیح بخاري . انسان به ظاهر متمدن امروزي به دليل غرق شدن در ماديات کمتر به مسائل تربيتي ارزش قائل مي شود، حتی جوامع اسلامی با چنین مسائلی روبرو هستند، با وجود مذاهب گوناگون در اسلام وداشتن تفاوت عقیده ای بین آنها بررسی آرای تربیتی آنها مهم وضروری به نظر می رسد.سوال کلي و هدف این تحقیق این است، که فلسفه تربيتي پيامبراسلام(ص)با توجه به احادیث وارده در صحیح بخاري چگونه است؟ سئوالات جزئي شامل، هستي، انسان، معرفت ‌و ارزش‌شناسي و استلزامات تربيتيپيامبر(ص)با توجه به احادیث وارده در صحیح بخاري چگونه اند؟که روش مناسب برای پاسخ به سئوالات مذبور، روش توصيفي – تحليلي بود. تجزيه و تحليل اطلاعات با ابزارهای قياس ، تحليل مفهومي و استقراء انجام گرفت. نتایج بدست آمده این پژوهش نشان می دهد، در مسائل فلسفی و تربیتی بین دیدگاه پیامبراسلام(ص) با دیگر مکاتب تفاوت وجود دارد. پیامبر(ص)هستی و تمام آفریده‌ها را نشانه‌ای برای وجود خداوند هستند که توسط خداوند خلق شده اند و همه آنها دارای هدف‌اند،که بدون اینکه نمونه قبلی و دیگری داشته باشند. و همگی واقعی و برحق هستند، برخلاف ایده الیسم که اعتقاد به نمونه و روحانی بودن واقعیت دارد.هم چنین از لحاز انسان شناسی، انسان را موجودی جسمانی-روحانی می داند.و به هر دو بعد انسان اهمیت می دهد، بر خلاف ایده الیسم و رئالیسم که به یک بعدی انسان اهمیت می دهند. پیامبر(ص)معتقد به مختار بودن انسان است،اما نه اختیار کامل چنانکه قدریه و اگزیستانسیالیسم قبول دارند. جبر الهی را قبول می کند،اما نه آن‌گونه که جبریه معتقدند. برخلاف پراگماتیسم معرفت رااعطایالهی می داند، هرچند روش طرح مسئله را می پذیرد. اما آن را تنها روش یادگیری نمی داند. بین ارزش شناسی پیامبر(ص) با همه مکاتب تفاوتهای عمده و جزئی وجود دارد. نظریه های اگزیستانسیالیسم و پراگماتیسم را رد می‌کند. و ملاک تعیین کننده ارزش هارا الهی می داند، هرچند همانند رئالیسم وایده الیسم به مطلق بودن و کلی بودن ارزش‌هامعتقد است. اما معتقد به این است که خداوند تعیین کننده ارزش هاست.

حضرت امام خمینی تفسیری منحصر به فردازسلام داشته وتمام سخنان ونظریات وعقاید ایشان برگرفته ازدین مبین اسلام بوده است وقتی به دیدگاه های ایشان درموضوع حقوق بین الملل توجه شوددرتمامی مواردحقوقی دراداره جامعه اسلامی ونحوه تشکیل حکومت ُ ارتباط جامعه اسلامی باسایر ممالک اعم از اسلامی وغیر اسلامی ونیز دوراندیشی وآگاهی ایشان به اوضاع واحوال ملتها ودشمن ستیزی ُ اتحادبین مسلمین ومستضعفان وازادکردن ملتهاازقیدبندگی واستعمارزدگی واسارت دیکتاتوری وهمه این مساپل باالگوگرفتن ازمکتب اهل بیت ودین مبین اسلام وآیات قرآن است. امام باتوجه به دیدگاه توحیدی خویش ازطرفداران احترام به ارزشهای ذاتی انسانی بوده وبرای انسان به عنوان اعلامیه حقوق بشروسندبین المللی قلمدادشده حاصل فکرکسانی بوده که بیشتربه دنبال منافع جاه طلبی خویشfوده اند لذا این تحقیق با بررسی کامل در اندیشه ها، آثار و نظریات امام در چاپ موضوع حقوق بین الملل به دنبال آشتی نمودن مخاطبین با دیدگاه این رهبر مجاهد بوده است.

انسان خدا و جهان یکی از محورهای اندیشه بشری است که در طول تاریخ و در همه جوامع پرسش‌های مهم و اساسی همواره درباره آن مطرح شده و می شود، تمام تلاش فکری بشر متوجه این سه کانون و یافتن پاسخ مناسب برای پرسش‌های مربوط به آن است. در این میان شناخت انسان و حل معماها و رازهای نهفته آن از اهمیت ویژه‌ای برخودار است چنانچه برخی از اندیشمندان، انسان را فراتر از دیگر موجودات، برخی آن را موجودی همتراز دیگر حیوانات وعده‌ای نیز فروتر از حیوان و ناتوان و ضعیف معرفی کرده‌اند.امّا انسان در مکاتب الهی جایگاه ویژه‌ای دارد او اشرف مخلوقات است ، دارای بیشترین و بالاترین ظرفیت علمی است، او می‌تواند مسیری طولانی و پر فراز و نشیب را بپیماید که از بلندای علین تا پرتگاه سائلین فاصله دارد اوهدف آفرینش است و منشاء تمامی خیرات وشرارت‌ها ، او جهان را به تسخیر خویش در می‌آورد و در خلقتش ملائک به سجده او فرمان داده می‌شوند استاد مطهری نیز یکی از اندیشمندان و مربیان دلسوز در عصر انقلاب اسلامی است که دربارۀ انسان از دیدگاه قرآن سخنان فراوان وقابل تأملی را بیان نموده است، بطور او می‌گوید: انسان در مکتب پیامبران که قرآن کامل‌ترین بیان آن است، با انسانی که بشر از راه علوم می‌شناسد متفاوت است یعنی این انسان بی‌گسترده‌تر از کسانی است که بشر از راه علوم می‌شناسد، او در میان دو پرانتز(تولد-مرگ) قرار دارد و قبل وبعد از این پرانتز را تاریکی فرا گرفته است و از نظر علوم بشری مجهول است، ولی انسان در قرآن کریم این پرانتزها را ندارد، از جهان دیگر آمده است ، درمدرسه‌ی دنیا باید خود را تکمیل کند وآینده‌اش به جهان دیگر بستگی دارد. همچنین گوید انسان دارای بالاترین بشرین ظرفیت علمی است، او اشرف مخلوقات است، او کسی است که ملائکه در برابرش سجده می‌کنند، خداوند پیامبران و امامانرا برای هدایت او فرستاده و در نهایت هدف آفرینش انسان ما رسیدن به کمال همان خداست می‌داند در همین راستا در کتاب دین و زندگی سال دوم دبیرستان نیز نشأت گرفته از کلام وحی و برگزیده از معارف دینی اسلام و فلسفه انسان شناسی اسلامی است و هدف از آموزش این مطالب طبق نظر مؤلفین کتاب رسیدن دانش‌آموزان به روشنایی و حقیقت اندیشه درست در تصمیم‌گیری‌های قاطع و کسب موفقیّت در شناخت خدا در رسیدن به کلام می‌باشد،که اهمیت شناخت کامل وهدف آفرینش انسان برای نسل جوان جامعه انگیزه اصلی این تحقیق به شمار می‌رود، که این پژوهش ، برای گردآوری اطلاعات در مرحله اول دیدگاههای استادمطهری را در زمینه انسان شناسی بر مبنای محدودیت انسان شناخت انسان ، توصیف انسان، امتیازات انسان و ... بیان نمود ( سپس در مرحله دوم) پس از بررسی کتاب دین و زندگی سال دوم دبیرستان ، استخراج مقوله‌های انسان شناسی از کتاب در زمینه‌های یاد شده را پرداخت و در مرحله آخر داده‌های بدست آمده را مقایسه نمود تا بتواند نقاط مشابه و تفاوت را بیان نماید. پس از بررسی مقوله‌های انسان شناسی در دو مرحله یافته‌های پژوهش نشان داده‌اند که در مجموع تناسب قابل توجهی بین محتوای کتاب وایده‌های فلسفی استاد مطهری موجودات، لیکن فقط در برخی از موارد، مقولاتی نظیر، عدم وجود تعریف مشخص و یا حتی مختصر از انسان، عدم پرداختن به تفاوت‌های انسان با سایر جانداران نظیر اجتماعی بودن... به چشم می‌خورد. که به آن پرداخته می‌شود و یا اگر پرداخته شده کمرنگ بوده است.

یکی از دانشمندانی که به اندیشه ورزی پیرامون امر خطیر سیاست پرداخته، جلال‏الدین محمد بن اسعد کازرونی مشهور به علامه محقق دوانی از بزرگان مکتب شیرازاست. تحقیق حاضر با هدف بررسی و تحلیل اندیشه های سیاسی چنین شخصیتی، به عنوان بخشی از اندیشه سیاسی کلاسیک در اسلام و ایرانپی‌ریزی شدهوبه مبادی اندیشه سیاسی جلال الدین دوانی، تأثیر آموزه های دینی،عرفانی و فلسفی بر اندیشه سیاسیاو و مولفه ها و شاخصه های اندیشه های سیاسی و اجتماعی دوانی می پردازد.فرضیه اصلی این تحقیق آن است که آمیختگی آموزه های دینی – اخلاقی و عرفانی (اشراقی) با فلسفه سیاسی دوانی موجب درآمیختگی سیاست و شریعت در اندیشه سیاسی وی شده است.

وقوع رفتارهای مغایر با عفت و اخلاق عمومی در هر اجتماع امری مسلم و انکار ناپذیر است. آنچه در این میان مهم می نماید، نوع واکنش اتخاذ شده از سوی حکومت در قبال رفتارهای نامبرده است. راهبرد انتخاب شده از سوی برخی جوامع از جرم انگاری آنها در چارچوب حقوق کیفری حکایت دارد. از آنجایی که شدیدترین شیوه برخورد حکومت با اعمال و رفتارهای افراد از رهگذر تصویب قوانین و مقررات کیفری نمایان می شود و به این طریق بخشی از گستره آزادی فردی به نفع اقدامات قهری دولت مضیق می شود، باید معیارها و ضوابطی برای به کارگیری فرآیند جرم انگاری موجود باشد تا ضمن مشروعیت یافتن استفاده از ضمانت اجرای کیفری از سوی حکومت، از تعرض غیر قانونی به آزادی های افراد جلوگیری به عمل آید. به موازات گزینش چنین رویکردی درباره رفتارهای خلاف عفت و اخلاق عمومی، پرسشی که به مخیله آدمی خطور می کند، این است که تجریم این رفتارها و اعمال واکنش کیفری درباره آنها با چه مبنایی مشروعیت می یابد و اینکه کدام اصل یا اصول توجیه کننده جرم انگاری، در تخصیص ضمانت اجرای کیفری برای رفتارهای مذکور مورد استفاده قرار گرفته است. مبانی مبدأ و معاد و انسان شناسی مادی- فرامادی در جامعه دینی و اومانیسم و انسان شناسی مادی در جامعه غیر دینی مبنای اتخاذ چنین رویکردی است. هم چنین اصل اخلاق گرایی قانونی و بعد از آن برخی تفاسیر از پدرسالاری بیشترین کاربرد را در این جرم انگاری دارند. همین طور در موارد اندکی هم می‌توان ردپای اصل ضرر را در اعمال واکنش کیفری نسبت به رفتارهای عفافی نظاره نمود.