جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این رساله نگاه روشنفکران دینی معاصر را به دین و قلمروآن دارد و بیان می دارد که نگاه روشنفکران دینی به مبانی و قلمرو دین معمولا نگاهی، همراه با مسائل روز بوده است که در راستای مبانی دینی، هریک نظر خاص خود را ارائه می دهند. مثلا نگاه روشنفکران دینی معاصر،یا نگاهی علم گرایانه، یا تأویل گرایانه و یا معرفت شناسانه است. در میان این روشنفکران مسلمان، دکتر علی شریعتی در ارائه مبانی دین، با نگاهی تأویل گرایانه وجامعه شناسانه درصددند که دین (اسلام)را در متن وبطن جامعه وارد کنند که برای این کار از روش های گوناگون استفاده می کنند و سرانجام به این نتیجه می رسند که دین وقتی نتیجه دارد که از مسائل آن در جامعه استفاده شود. آنگاه می فهمیم که دین جامعه را از هرج و مرج نجات می دهد. ثمره کار دکتر علی شریعتی را می توان تأثیر رویکردش را در پیروزی انقلاب اسلامی ایران نتیجه گرفت. دیگر روشنفکر مورد بحث این رساله یعنی دکتر سروش با نگاه هرمنوتیک گادامری به مبانی دینی می پردازد و همواره به دنبال کاهش نقش فقه در مسائل دینی است و به جلوه دادن مسائل کلامی در دین می پردازد. از جمله مسائلی که ایشان در باب دین مطرح نمودند یکی طرح تجربه نبوی و دیگری معرفت دینیاست و عمده تمرکز ایشان در باب مبانی دینی بر این دو مسأله است. ایشان البته از جمله روشنفکرانی هستند که نگاه اقلی گرایانه، به قلمرو دین دارند. در مقابلشهید مطهری (ره) همواره با نگاه جامع به دین مستلزم حضور دین در همه ابعاد جامعه هستند و فقط آن را مسأله ای این دنیایی نمی دانند. ایشان همچنین با طرح مبانی دین به عنوانمبانی فطری گرایانه، معتقدند که دین در فطرت همه انسان ها نهادینه شده است. ایشان با طرح مبانی ذکر شدهدر پی نقد این روشنفکران برآمده است ضمن اینکه ایشان برخی از این روشنفکران را دارای نقاط ضعف و قوت هم می داند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل و بررسی فطرت در آثار استاد شهید مطهّری

نویسنده:

بهزاد آروانه، محمد داوودی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مرتضی مطهری , گرایش های فطری , ادراک فطری , 03. انسان شناسی Human nature , فطرت(کلام) , فلسفه جدید , اقسام ادراکات فطری , گرایش های مقدس , درباره مرتضی مطهری

کلیدواژه‌های فرعی :

حواس ظاهری , طبیعت , صبغه , سرشت , غریزه , روح انسانی , فطرت کمال محض خواهی , تصورات فطری , فطرت ادراکی , گرایش به مقام انسان کامل , استعداد فطری , حنیف , لوح سفید , تصدیقات فطرى , ادراکات عقلی(مقابل ادراکات حسی) , معقولات اولی((مفاهیم ماهوی)، مقابل معقولات ثانیه) , معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) , بدیهیات اولیه , مُثُل افلاطونی(اصطلاح وابسته) , عقلیون , اجتماعیون , رشد فطرت , انحراف فطرت , تجربه‌گرایی = آمپریزم (فلسفه) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , امام خمینی

چکیده :

مقاله پیش رو در پی تحلیل و بررسی فطرت از نگاه استاد مطهّری با روشی توصیفی- تحلیلی است. نگارنده با طرح پرسش هایی در باب فطرت، کوشیده است تا با رجوع به آثار استاد مطهّری، پاسخی درخور بیابد. مهم ترین پرسش در باب فطرت این است که آیا از بدو تولد، معارف و گرایش هایی ذاتی در نهاد انسان تعبیه شده است و یا این ذات، لوح سفیدی است که دست جامعه پس از تولد آن را منقش می کند؟ نویسنده با استفاده از آثار استاد مطهّری دریافته است که از دیدگاه ایشان، انسان تصور فطری ندارد، ولی تصدیق فطری به معنای تصدیق بدیهی اولی دارد. همچنین در نهاد انسان شماری گرایش های فطری وجود دارند که از رشدی خودبه خودی برخوردارند و با کمک عوامل و شرایط محیطی باید فعلیت یافته، شکوفا شوند. همه انسان ها از همه استعدادهای فطری برخوردارند؛ تفاوت ایشان در شدت و ضعف استعدادهاست. همچنین استعدادهای فطری امکان رشد دارند؛ ولی نه منحرف و بیمار می شوند و نه مسخ، بلکه انسان است که از فطرت خود فاصله می گیرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 101 تا 126

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رابطه علم وایمان وعمل ازنظرشهید مطهری،آیه الله جوادی آملی،آیه الله سبحانی

نویسنده:

پریسا کریمی حسین آباد

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

شهید مطهری , ایمان (فرجام شناسی) , کنش (عمل - فعل) , علم(اسماء اول ، عرفان نظری) , آیت اله جوادی آملی , آیت الله سبحانی , درباره مرتضی مطهری

چکیده :

پژوهش حاضر با عنوان «حقیقت علم، ایمان و عمل از دیدگاه شهید مطهری، آیه‌الله جوادی آملی و آیه‌الله سبحانی» به منظور تبیین و تشریح نظرات این بزرگان تدوین شده است.در واقع علم از جمله ارزش‌های والا و شناخته‌شده‌ای است که حتی از تعریف بی‌نیاز می‌باشد و تعاریفی که برای آن ارائه شده است همه تعاریف لفظی است. معانی علم، انواع علم، کارکرد و مراتب علم از جمله عناوینی هستند که در فصل علم تحقیق شده‌اند. ایمان هم از مهم‌ترین موضوعاتی است که می‌تواند در وضعیت کنونی بشر به عنوان یک مأمن مطمئن در این دنیای تاریک برای یک دین‌دار مورد توجه قرار گیرد. ایمان، اعتقاد، گرایش و علاقه است. در واقع مجذوب شدن به یک فکر و پذیرفتن آن است و اما عمل در اصطلاح هر فعلی است که با اراده و قصد از جانداری سرمی‌زند و در واقع عمل صالح عملی است که ناشی از نیت الهی، عقلانیت و … باشد. چنین عملی مایه‌ی رشد و بقاء ایمان است.این سه اندیشمند بزرگ درباره‌ی حقیقت علم و ایمان و عمل تعریف متناقضی ندارند بلکه می‌توان گفت نظر هر یک تکمیل‌کننده نظر دیگری است و علاوه بر آن هر یک به بعدی از ابعاد مسأله توجه بیشتری دارند.توجه به تعاریفی که از علم، ایمان و عمل در این نوشتار ارائه شده است به خوبی می‌توان به وجود رابطه‌ای وثیق میان آن‌ها پی برد و نیز می‌توان پاسخ بسیاری از چراها را درباره‌ی علمکرد عالمان بی‌دین و عابدان بی‌علم و مومن‌نمایان بی‌علم و عمل به دست آورد. رابطه علم و عمل یک رابطه طرفینی و متقابل است نه تنها علم بی‌عمل دارای آثار زیان‌بار است بلکه عمل بی‌علم هم خسارت‌بار است. علم و ایمان هم نه‌تنها با یکدیگر تضادی ندارند بلکه مکمل هم هستند. ایمان در روشنایی علم از خرافات دور می‌ماند و در مقبولیت عمل تأثیر دارد و عمل هم در سیراب شدن ایمان و بالا رفتن درجه ایمان تأثیر دارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عدالت در حکمت سیاسی متعالیه: امام خمینی، علامه طباطبایی، شهید مطهری و آیت‌الله جوادی آملی

نویسنده:

محمدصادق نصرت پناه

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , ملاصدرا , علوم انسانی , حکمت سیاسی متعالیه , امام خمینی , درباره مرتضی مطهری , درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , امام خمینی

چکیده :

این رساله درصدد است تا از طریق بررسی مبانی حکمت متعالیه صدرالمتألهین شیرازی و امتداد آن در اندیشه‌ی فلاسفه‌ی متأخر معتقد به این مکتب و بسط‌دهنده‌ی مبانی آن مانند امام خمینی، علامه طباطبایی، شهید مطهری و آیت‌الله جوادی آملی در حیطه‌های هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی و استخراج دلالت‌های مرتبط با فلسفه‌ی سیاسی ـ به‌طور اعم ـ و عدالت ـ به‌طور اخص ـ به صورت‌بندی و شکل‌دهی چیستی، ماهیت، ابعاد و اصول عدالت بپردازد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقش فطرت در تعالی انسان از دیدگاه حکمای متعالیه معاصر (شهید مطهری و آیت‌الله جوادی آملی)

نویسنده:

زینب یوسفی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دین , غریزه , غریزه , 01. خداشناسی (کلام) , فطرت(کلام) , معاد(کلام) , انسان , معارف اسلامی , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , معاد(فلسفه) , خداشناسی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , آیت اله جوادی آملی , تعالی , درباره مرتضی مطهری

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی

چکیده :

یکی از مباحث بسیار مهم و ارزشمند کلامی و فلسفی، بحث فطرت است. انسان این اعجوبه ی خلقت، بر فطرت آفریده شده و سرشتی روحانی و معنوی دارد. ارتباط این دو مقوله ی عظیم آفرینش، رابطه ی معناداری است که ما را به تأمّل و تعمّق فراوانی وا می دارد.در این پژوهش، بر تبیین ویژگی ها، متعلّقات و مصادیق امور فطری و بررسی مجموعه ی معارف دین و سرانجام تأثیر عمیق آن در تعالی انسان پافشاری شده است.عمده ی بحث های این رساله مبتنی بر نظریه های حکمت متعالیه است که دارای آراء برتر تئوریک در خصوص فطرت و نیز ارتباط آن با تعالی روحی انسان می باشد. به ویژه در سراسر این پژوهش، استناد ما- بیشتر- به نظرات دو اندیشمند وارسته ی معاصر(شهید مطهری و آیت الله جوادی آملی)در تبیین موضوعات مورد بحث می باشد، از آن جهت که آثار آنان در موضوع این تحقیق، در دسترس تر و آرای ایشان به روزتر و قابل فهم تر برای دانش پژوهان بوده است.هدف اصلی این رساله، پس از بررسی مباحث مربوط به اثبات مبدأ و معاد در موضوع فطرت، با استناد به آیات قرآن وروایات اسلامی، نقش آن در تعالی انسان، از دیدگاه اندیشمندان یاد شده می باشد.برای انجام آن، تحقیق جامعی در معنای لغوی و اصطلاحی فطرت صورت گرفته و از منظر قرآن و روایات به نتایج قابل قبولی دست یافته است. در قسمتی از مقاله به تفاوت ها و شباهت های معنای واژه فطرت با وا ژه هایی چون غریزه، طبع، صبغه و حنیف پرداخته و ویژگی های امور فطری و نقش فطرت را در تربیت و هدایت انسان روشن ساخته است.این تحقیق بر اساس روش کتابخانه ای و مراجعه به منابع و گردآوری اطلاعات و فیش برداری، همراه تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده انجام شده و آنگاه با روش توصیفی تدوین و نگارش یافته است

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی عالم مثال و ویژگی موجودات آن از دیدگاه علامه طباطبایی و شاگردانش (شهیدمطهری، علامه حسن زاده آملی، آیت الله جوادی آملی،آیت الله مصباح یزدی)

نویسنده:

یونس زاهدیان

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عالم مثال , برزخ , علت و معلول , عالم عقل , هنر و علوم انسانی , طباطبایی، سیدمحمدحسین , طباطبایی، سیدمحمدحسین , هنر و علوم انسانی , مصباح، محمدتقی , حسن‌زاده آملی، حسن , آیت اله جوادی آملی , درباره مرتضی مطهری , درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , محمدتقی مصباح یزدی

چکیده :

در تاریخ اندیشه بشر،مباحث هستی شناسانه از مهمترین مسائل عقلی بوده که مورد توجه بسیاری از بزرگان قرارگرفته است در این میان بحث عالم مثال از بدیع ترین مباحث مورد توجه اندیشمندان به ویژه متفکران مسلمان بوده است . دربین آنها علامه طباطبایی (ره)و شاگردانش از طلایه داران این امراند.علامه طباطبایی برهان خود را برای اثبات عالم مثال براساس صورت های حسی وخیالی که در نفس پدید می آیند، شکل می دهد.و ویژگی هایی مانند حیات، علم وقدرت و آثاری مانند شکل وبعد و وضع را برآن مترتب می داند اما آثاری مانند قوه واستعداد و حرکت را از آنها سلب می کند.از ویژگی های دیگر عالم مثال این است که معلول عالم عقل و علت عالم ماده است یعنی بر اساس نظام علی و معلولی ترتیب یافته است وبرهمین اساس هم هماهنگی بین آنها وجود دارد. شهید مطهری با اشاره به دیدگاه حکمای اشراق وعرفا، برای عالم مثال ویژگی هایی جسمانی (نه صرفا مادی) قائل بوده وآثاری مانندحرکت ، قوه، زمان ومکان را از آن سلب می کند. علامه حسن زاده آملی عالم مثال وبرزخ را یکی دانسته و رابطه تنگاتنگ و هماهنگ بین عواملسه گانه را مطرح می سازد.علامه جوادی آملی معتقد است که عالم مثال مهمترین توضیح برای مشکل مباشرت مستقیم فاعلیت عقل نسبت به عالم طبیعت است واثبات عالم مثال را یکی از معارف عرفان می داند.علامه مصباح یزدی لزوما رابطه بین موجود های ضعیف وقوی را از نوع تشکیک خاصی نمی دانند بلکه ممکن است تشکیک از نوع عام باشد. ایشان نیز بین عوالم سه گانه رابطه ی علی ومعلولی قائل اند واز نظر ایشان عالم مثال ابتدا براساس نظریه عرفا مطرح شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

لطفاً به مقاله «برهان نظم از منظر شهید مطهری» که شبهاتی در مورد عقلانی بودن برهان نظم از دیدگاه شهید مطهری را مطرح نموده است پاسخ دهید.

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

برهان نظم از زمره براهین سهل و ممتنع از حیث معرفتی در ساحت معرفت تجربی و فلسفی است اگر چه به دلیل ماهیتی که دارد و آن ماهیت،حکایت از هماهنگی اجزاء یک مجموعه و غایت مشترک می نماید از روشن ترین و همگانی ترین براهین اثبات تعلق جهان طبیعت به ماورای طبیع بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , برهان نظم , ادله عقلی , اثبات وجود خدا , درباره مرتضی مطهری

کلیدواژه‌های فرعی :

خداشناسی , اثبات وجود خدا , شناخت خدا , برهان اثبات وجود خدا , برهان نظم (اثبات خدا) , براهین اثبات واجب , نقد برهان نظم ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر