جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قصص قرآن کریم از دیرباز مورد توجه مفسران، محدثان و دانشمندان علوم قرآنی بوده و از ابعاد گوناگون پژوهش‏های متنوعی با رویکردهای تاریخی، جغرافیایی، زیبایی شناسی و اعجاز بیانی در این موضوع سامان یافته است. در این میان بعد کلامی آن به ویژه در مسائل کلامی امامت کمتر مورد توجه قرار گرفته است که حجم بسیار آیات قصص، هدفمندی قرآن در بیان قصص و جدایی ناپذیری سنت های الهی از قصص قرآن، تناسب معنایی آیات قصص و غیر قصص به ویژه در موضوع امامت و استنباط کلامی مباحث امامت از قصص قرآن در روایات پیامبر و ائمه اطهار(ع)، اصحاب ایشان، و آراء تفسیری دانشمندان امامیه و اهل سنت ضرورت پژوهش در این زمینه را نمایان می سازد.لذا این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و شیوه تحقیق کتابخانه‏ا‏ی در منابع روایی، تفسیری، کلامی و علوم قرآنی فریقین سامان یافته، در تبیین و تنقیح قلمرو استنباط کلامی در نظر دارد که بر اساس ظهور و سیاق آیات قصص و روایات کلامی پیامبر اکرم و ائمه اطهار(ع) در باب قصص قرآن، و با بررسی آراء کلامی متکلمان، مفسران و محدثان إمامی از قصص قرآن در موضوع امامت، میزان و درجه کارآمدی تمسک به کتاب الهی در استنباط کلامی از قصص قرآن در حوزه امامت و در نهایت جایگاه ویژه استناد به قصص قرآن در اثبات مباحث کلامی امامت را به عنوان یکی از شیوه های کارآمد کلامی نشان دهد.ضرورت وجود خلیفه و امام در زمین تا روز قیامت، شروط امامت(اعم از اختصاص تعيين امام به خداوند، وجوب نص بر امام، علم و شجاعت از شروط خلافت و امامت، عصمت، صدور معجزه، محدَّث بودن)، وجود صفات خداوند در امام، تقدم وجود خلیفه بر دیگران، هدایت به امر از شؤون امامت، امکان تصدی مقام امامت در کودکی، رجعت، توسل، تبرک جستن به اولیاء و آثار ایشان، زیارت معصومان(ع) و شفاعت مهمترین مباحث کلامی امامت در استنباط از قصص قرآن مى‏باشد. افزون بر اینکه پنهانی بودن ماجرای ولادت امام عصر(ع)، تصدی مقام امامت در کودکی، غیبت، طول عمر، بقاء بر شباب، صدور معجزه، حکومت عدل جهانی و آداب انتظار از مهمترین مباحث کلامی مهدویت در قصص قرآن بشمار مى‏رود. بررسی مبانی عمومی در استنباط از قرآن و نیز مبانی تخصصی در استنباط کلامی از قصص قرآن از دیگر مباحث این نوشتار بشمار می رود.واژگان کلیدی: قصص قرآن، امامت، مهدویت، روایات تفسیری، استنباط کلامی و تفسیر کلامی

ترجمه ماشینی: در شبه قاره هند رویکردهای متفاوتی در تفسیر قرآن کریم یافته ایم. رویکردهای معروف به تفسیر اردو سه رویکرد است، رویکرد سنتی، رویکرد تحت اللفظی و رویکرد بین سنت و عقل. کسانی که در تفاسیر خود رویکرد عقلانی را انتخاب کردند، به قرآن کریم سختگیرند. آیات قرآن را با آیات دیگر تفسیر می کردند و آیات قرآن را با احادیث پیامبر(ص) تبیین نمی کنند. علاوه بر این، آنها برای تبیین آیه ای که در میان ما به گروه «اللفظین» (قرآنیست ها) معروف شده است، به احادیث رسول استناد نمی کنند. آنها تفسیرهای مشهوری از قرآن کریم دارند و تفاسیر خود را مانند مفسران عامه با مقدمه ارائه کرده اند. یکی از مهم ترین آنها این است که در «مقدمه» تفسیر خود درباره اصول و روش شناسی تفسیر خود نیز بحث کرده اند. هر کس که مایل است عمیقاً در مورد تفسیر و رویکردهای خود بداند، می تواند به راحتی از "معرفی" آنها مطلع شود. بررسی «مقدمه» آنها می‌تواند به شناخت مبانی آنها در تفسیر قرآن کریم، روش‌شناسی، مبدأ تفسیری و سایر آراء و عقاید منجر شود. «تفسیر مفهوم القرآن» نوشته چدری غلام احمد پرویز از گروه سوم است. وی در تفسیر خود مقدمه آن را نوشته است که از آنجا به راحتی به افکار و اندیشه های او دسترسی پیدا می کنیم. از این رو، در این مقاله با رویکرد تحلیلی و انتقادی، به بررسی «مقدمه» وی پرداخته‌ایم تا دیدگاه‌ها و اندیشه‌های وی در مورد قرآن کریم را درک کنیم.

حاشية محيي‌الدين شيخ‌زاده علی تفسير القاضي البيضاوي یا «حاشیه علی انوار التنزیل»، حاشیه عالم حنفی اهل ترکیه، محیی‌الدین محمد بن مصطفی قوجوی معروف به شیخ‌زاده (متوفی 951ق) بر تفسیر قاضی عبدالله بن عمر بیضاوی شافعی (متوفی 695ق) است. تصحیح کتاب به قلم محمد عبدالقادر شاهین در هشت جلد منتشر شده است. از مشهورترین و کامل‌ترین کتب تفسیری که به‌صورت خلاصه و روان و روشن به رشته تحریر درآمده، تفسیر قاضی بیضاوی با نام «انوار التنزیل و اسرار التأویل» است‏. این کتاب از سوی جمهور علمای اهل سنت مورد توجه قرار گرفته و برخی بر تمام کتاب و گروهی بر بعضی مباحث حاشیه زده‌اند. حاجی خلیفه حاشیه محیی‌الدین را از بهترین و معتبرترین حواشی بر تفسیر بیضاوی دانسته است. محشی به شیوه رایج، با لفظ «قوله» بخشی از عبارت بیضاوی را ذکر کرده و سپس به شرح و توضیح آن پرداخته است. روش شیخ‌زاده چنین است که ابتدا، کلام بیضاوی را می‌آورد، سپس کلام وی را از جهت ادبی، قرائت و وجوه تفسیری توضیح می‌دهد. در این میان، کلام مفسرین را نقل می‌کند و به مقایسه می‌گذارد، بدون آنکه خود، نظری را برگزیند. در زمینه نقل روایات، از منابع دیگر، در جهت اتقان و یا تضعیف روایات سود می‌جوید؛ به‌ویژه در آنجا که مربوط به نقل اسرائیلیات و اخبار ضعاف باشد. روش مفسر، عمدتاً در جهت توضیح و تشریح سخنان بیضاوی و افزودن نکاتی است که در کلام بیضاوی مبهم مانده است و جای شرح و بیان دارد‏.

ترجمه ماشینی: قرآن از بدو نزول برای مسلمانان اهمیتی اساسی داشته است. با این حال، احترام به قرآن به طور پیش فرض به معنای به کارگیری بی رویه پیام آن نبود. در مقابل، به همان اندازه که قرآن قدمت دارد، سنت هرمنوتیک به همان اندازه قدیمی نیز وجود دارد که در عملیات و شرایطی که در آن مفاهیم قرآن برای زمینه های مختلف قابل فهم و معنا می شود، می اندیشد. در این پایان نامه، نظریات هرمنوتیکی سه متفکر ترک را با طرح این سوال بررسی کرده ام: وضعیت تفاسیر جدید و متنوع از قرآن در هرمنوتیک قرآن معاصر ترکی چگونه است که نمونه آن آثار کندیوغلو، آلپیاغیل، و اوزتورک؟ بر این اساس، دریافته‌ام که تفاسیر جدید و متفاوت از قرآن تنها در صورتی معنادار و موجه است که الزامات ذهنی و عینی درستی را که مفسر باید به عنوان موضوع بر خود تحمیل کند، برآورده کند. از جنبه عینی، این الزامات شامل پیروی از روش رسمی و درک استفاده تاریخی از زبان عربی است. اما در جنبه ذهنی، الزامات دیگری مانند ایمان، وجدان و خودشناسی مقرر شده است. نویسندگان ترک با ادغام ذهنیت در تفسیر، مسیر نظری سازنده ای را به سوی قرائت های جدیدی از قرآن می گشایند که از بافت نسبی موضوع مطلع می شوند. با این حال، علیرغم رسیدن به آستانه‌های تفسیری جدید، نویسندگان ترک ترجیح داده‌اند که تمام پتانسیل هرمنوتیک خود را به احتیاط مفسران آینده موکول کنند، نه اینکه خودشان توضیح دهند.

تفسير الإمام مجاهد بن جبر، معروف به تفسیر مجاهد، اثر مجاهد بن جبر (جبیر) (متوفی 102ق) به زبان عربی است که به تحقیق دکتر محمد عبدالسلام ابوالنیل رسیده است. مجاهد در تفسیر شاگرد ابن عباس بوده و البته در برخی موارد در شیوه تفسیری با وی اختلاف دارد؛ مثلاً در کثرت استفاده احکام از آیات، استفاده از آرای اهل کتاب و.... طبری حدود دو هزار روایت از تفسیر مجاهد نقل کرده است.