جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از جمله رویکردهای جدیدی که در بحث معرفت‌شناسی باور دینی مطرح شده است، «تجربه باورساز» ویلیام آلستون است. راهکاری که آلستون ارائه می‌دهد، مسیری برای ایجاد اعتمادپذیری و معقولیت باورهای دینی است. این باورها توسط تجربه‌های عرفانی و دینی برای انسان شکل می‌گیرد. مسئله‌ی اصلی این نظریه چگونگی بهره بردن از تجربه‌های درونی به عنوان یک منبع مهم معرفتی است. در این رابطه آلستون به این مهم می‌پردازد که به چه صورتی این تجربه‌ها منجر به تعمیق و تثبیت بنیان باورهای دینی و خصوصا معرفت‌هایی که در ادراک انسان از خداوند شکل می‌گیرد، خواهد شد. در این رویکرد او به دنبال توجیه باورهای دینی و ثمرات الهیاتی، به وسیله‌ی ادراکات عرفانی و تجربه دینی است. در سوی دیگر علامه طباطبایی با توجه به سنت حکمت اسلامی و دقت‌هایی که در زمینه مباحث معرفت‌شناختیِ تجربه‌های درونی و شهود شده است، دارای نگاهی منسجم و دقیق در این زمینه هستند که تحت عنوان علم حضوری به آن توجه و تاکید شده است. در این تحقیق به وجوه تشابه و تفاوت این دو نظریه رویکرد توجه شده‌است. از جنبه‌های مشابهت در این دو دیدگاه، توجه به ساحت ادراکات باطنی و معرفت‌های شهودی است و از جمله وجوه تفاوت‌شان، تفاوت در تبیین تجربه‌هایی که متعلق آن خداوند است. همچنین وجود تفاوت در اساسی در استفاده از تجربه‌های درونی در هر دو دیدگاه به نظر می‌رسد. با تحلیل و تبیین نظریه «تجربه باورساز» پیداست که علاوه بر نکات بدیع و مثبتی که دارد، دچار اشکالاتی نیز می‌باشد که آن‌ها را با در نظر داشتن دیدگاه‌ علامه طباطبایی و حکماء، به بررسی انتقادی آن پرداخته شده است.

ترجمه ماشینی: این جلد منحصر به فرد تعدادی از بهترین کارهای اخیر را در مورد چالش فلسفی که تنوع مذهبی برای باورهای دینی ایجاد می کند، جمع آوری می کند. این کتاب با مشارکت‌کنندگانی از فلسفه، مطالعات دینی و الهیات، با روشی که بسیاری از نویسندگان در بررسی انتقادی مستمر مواضع یکدیگر درگیر می‌شوند، متحد می‌شود. کثرت گرایی جان هیک یک نقطه کانونی از مجموعه را فراهم می کند. هیک استدلال می‌کند که تمام سنت‌های اصلی دینی با واقعیت نهایی یکسانی ارتباط برقرار می‌کنند، هر کدام از طریق انواع شکل‌های فرهنگی شکل‌دهی شده از تفکر و تجربه با آن مواجه می‌شوند، اما همگی راه‌هایی به یک اندازه مؤثر برای رستگاری یا رهایی ارائه می‌دهند. موضع محوری دیگر دفاع ویلیام پی آلستون از رویه مسیحی در شکل‌گیری باورهایی درباره مظاهر خدا در پاسخ به تجربیات حضور یا فعالیت الهی است. مقالات هیک و آلستون استدلال های خود را توسعه می دهند و سایر منتخب ها پاسخ می دهند و جنبه های مختلف یک یا هر دو موضع را نقد یا دفاع می کنند. شکاکیت مذهبی، انحصارگرایی مذهبی، شمول گرایی مذهبی و دیدگاه های دیگر نیز نشان داده شده است. در مقدمه، ویراستاران ارتباط بین مقالات را پیشنهاد می کنند و در مورد تبادلات اضافی بین مشارکت کنندگان گزارش می دهند. تنها گلچینی که پوشش جامعی از بحث های فلسفی جاری در مورد تنوع مذهبی ارائه می دهد، چالش فلسفی تنوع مذهبی برای دوره ها و سمینارهای فلسفه دین، الهیات فلسفی و ادیان جهانی ایده آل است.

ترجمه ماشینی : نیمه اول این پایان نامه استدلال می کند که شک و تردید در مورد نیروی اثباتی تجارب دینی ناشی از نگرانی در مورد شیوه های سنتی است که برای تشخیص بین تجارب «توهم» و «اصیل» استفاده می شود. از آنجایی که این شیوه ها مستلزم تعهد به یک سنت خاص است، ما هیچ راهی برای تصمیم گیری در مورد اینکه به کدام عمل اعتماد کنیم نداریم. علاوه بر این، آزمون‌هایی که رویه‌ها به کار می‌گیرند، بر صحت تجارب تأثیری ندارد. و آنها آنقدر درشت هستند که متکلمان نمی توانند از آنها برای تنظیم باورهای دینی یا جستجوی حقیقت الهیات استفاده کنند. این تز استدلال می کند که باید به دنبال راه های جدیدی برای ارزیابی تجربیات دینی و اعتقادات مبتنی بر آنها باشیم که دغدغه ها را برطرف کند. فصل چهارم رویه‌ای را توسعه می‌دهد که در آن طرفین اختلافات مذهبی، خدا را موجودی کامل می‌دانند و از باورهای اخلاقی مشترک خارج از سنت دینی خود برای تعیین احتمالات برای اعمال احتمالی الهی، از جمله تجارب دینی، استفاده می‌کنند. احتمال وقوع فعل الهی با توجه به آن باورهای اخلاقی، این احتمال است که تجربه دینی واقعی بوده است و نگرانی دوم را مورد توجه قرار می دهد. این روش از نزدیک به منابع مختلف شک و تردید توجه می کند، بنابراین اجتناب از دانه بندی درشت اقدامات سنتی مورد توجه قرار می گیرد. بنابراین، این تز با ارائه یک جایگزین غیر شکاکانه که با جزئیات کافی بیان شده است تا نشان دهد چگونه می توان بر این مشکلات فائق آمد، علیه پاسخ شکاکانه به مشکلاتی که شواهد تجربی مذهبی با آن مواجه است، استدلال می کند. فصل پنجم شرح رویه را کامل می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از آن برای رسمیت بخشیدن به اختلافات در کلام فلسفی در مورد اهمیت اثباتی پنهان بودن الهی و تنوع دینی استفاده کرد. فصل ششم با ارزیابی یک روایت آنسلمی از ارجاع «خدا»، از پیش‌فرض این رویه دفاع می‌کند که خدا موجودی کامل است.

ترجمه ماشینی: کسی که در حوزه فلسفه دین معاصر در اینجا به مسائل مختلفی در معرفت شناسی اعتقادات دینی می پردازد. نوشته‌های ویلیام پی آلستون، شخصیت برجسته در احیای فلسفه دین انگلیسی-آمریکایی، محور این مقاله‌ها را فراهم می‌کند که همه آنها به جز دو مورد قبلاً منتشر نشده بودند. فیلسوفان دین، معرفت شناسان، متافیزیکدانان و متکلمان در این جلد برخی از مهم ترین آثار موجود در نظریه معرفت و جایگاه معرفتی باور دینی را خواهند یافت. مقالات در سه بخش الهیات طبیعی و معرفت خدا، معرفت شناسی تجربه دینی و کثرت گرایی دینی تنظیم شده است. آنها در مجموع در مورد برخی از مسائل ضروری امروزی در دین، از جمله تنوع مذهبی، گفتگو می کنند.

ترجمه ماشینی : مقالات اخیر در زمینه توجیه و دایره گرایی معرفتی زمینه مناسبی را برای ارزیابی مجدد روش دیالکتیکی هگل فراهم کرده است. دیالکتیک هگل موضوعی است که به ندرت در چارچوب تحولات اخیر در معرفت شناسی مورد بحث قرار می گیرد. مشکلاتی که عامل انگیزش ویژگی های کلیدی مختلف این روش هستند، «برهان رگرسیون توجیهی» و به ویژه «مشکل معیار» ثابت می شود که همان مشکلاتی است که تمرکز بسیاری از بحث های معاصر را فراهم می کند. نتیجه بسیاری از بحث‌های اخیر دور شدن از نظریه‌های معرفت‌شناختی مبتنی بر هنجار به سمت نظریه‌های طبیعی‌تر است، با فیلسوفانی مانند دبلیو پی آلستون که خواستار رد این تقاضا هستند که بتوانیم توجیهی کاملاً بازتابنده برای باورهای خود ارائه کنیم. هگل چنین خواسته ای را رد نمی کند و با ارائه چنین توجیهی می کوشد به این مشکلات بپردازد. واکنش او به شکاکیت باستانی (پیرونی) و تحلیل تکنیک های آن، و نقاط قوت و ضعف آنها، برای روش دیالکتیکی او که قرار است بر مشکلات شکاکی غلبه کند، اهمیت زیادی دارد. با در نظر گرفتن روش او در پرتو این واکنش و با مقایسه آن با بحث های اخیر، می توانیم درک خود را از سیستم هگل عمیق تر کنیم و همچنین سهم آن را در بحث های معاصر درباره این مشکلات ارزیابی کنیم.

ترجمه ماشینی : مسئله رابطه بین تجربه دینی و اعتقاد مسیحی به خدا در الهیات و فلسفه دین معاصر به شیوه های کاملاً متفاوتی مطرح می شود. به منظور ایجاد پاسخی که از دام های «مدل ادراک تحلیلی» (آلستون، یاندل، سوینبرن) و مدل «بیش زبانی» برای تفسیر تجربه دینی مسیحی (تیلور، لیندبک) اجتناب کند، این پایان نامه رویکردی را ارائه می دهد که ترکیبی از یک پدیدارشناسانه است. بررسی احساسات، بررسی مفهومی خداگفتاری و «باور» مسیحی و نیز دیدگاه‌های الهیاتی، جامعه‌شناختی و انسان‌شناختی. در مرکز تفسیر توسعه یافته در اینجا، مقوله پدیدارشناختی «احساسات وجودی» است که باید به عنوان یک جنبه الهیات و فلسفی مرکزی از تجربه دینی مسیحی در نظر گرفته شود. با استفاده از این مفهوم معاصر، خوانشی بدیع از مفهوم «احساس» اف. شلایرماخر پیشنهاد می‌شود و انواع مختلفی از تجربه‌های مسیحی تفسیر می‌شود (مانند تجارب «هیبت»، «معجزه هستی»، «بدبختی» و «جامعه رستگارشده» ). این مطالعه از طریق درکی فلسفی از اعتقاد مسیحی به خدا، تفسیری انتقادی از مفهوم «باور دینی» ویتگنشتاین متأخر ارائه می‌کند و بینش‌های ویتگنشتاینی را با مفهوم «ایمان پویا» پل تیلیش ترکیب می‌کند و علیه «گرامرگرایان» و «ویتگنشتاینی» استدلال می‌کند. گزارش های بیانگر باورهای مسیحی در مورد خدا معمولاً راهنمای زندگی هستند، اما با این وجود مشکوک هستند. ماهیت خداگفتار مسیحی دوباره با ترکیب بینش ویتگنشتاین متأخر در مورد نقش‌های دستوری و بیانی خدا-گفتار با تأکید مرلوپونتی بر نوآوری زبانی و دیدگاه رومن یاکوبسون در مورد کارکردهای زبان تفسیر می‌شود. در نهایت، ادعایی که رشته‌های پدیدارشناختی، مفهومی و الهیاتی این مطالعه را به هم پیوند می‌دهد، به رسمیت شناختن «کشش دعوت‌کننده اعتقاد دینی» تجربه مربوطه است. شکل‌گیری و شکل‌گیری مفهوم دینی مسیحی را می‌توان ناشی از احساسات وجودی «فوق‌العاده» دانست، جایی که باورهای حاصل از خدا عمدتاً اما به طور کامل به معانی سنتی محدود نمی‌شوند.

نسخه‌های اخیر برهان از راه شر علیه خداباوری بر آنند که در پیرامون ما نمونه‌هایی از شر و رنج ظاهرا بی‌وجه دیده می‌شوند؛ و این واقعیت، قرینه تجربی خوبی علیه وجود خدا تشکیل می‌دهد. خداباوری شک‌گرایانه، رویکردی جهت پاسخ به براهین قرینه‌محور علیه خداباوری است؛ رویکردی که بر محدودیت‌های شناختی انسان در درک دلایل خدا جهت تجویز شرور، تاکید دارد. بنا بر این دیدگاه، چنانچه خدا وجود داشته باشد، فهم او بسی برتر و گسترده‌تر از ما است و کاملا محتمل است که برای برخی اعمالش دلایلی داشته باشد که برای ما نامأنوس باشند. به این ترتیب چنانچه نتوانیم در مواردی از تجویز شر، دلایل موجِّه خدا را بیابیم، این نکته نمی‌تواند به عنوان قرینه‌ای بر عدم وجود چنین دلایلی قلمداد شود. این دیدگاه، گرچه پاسخ شاخصی در برابر براهین قرینه‌محور علیه خداباوری فراهم می‌کند، اما پیامدهای وخیمی هم برای باورهای دیگر ما از جمله در حیطه خداباوری سنتی و اخلاق در پی دارد. تقریرهای مختلفی از خداباوری شک‌گرایانه وجود دارد که تقریر ویلیام آلستون و مایکل برگمن، از جمله مهمترین آنها است؛ این رساله عهده‌دار تبیین و بررسی این دو تقریر است. آلستون ابتدا با تاکید بر استلزامات ناشناخته ممکن، ادعا می‌کند که تئودیسه‌ها هنوز هم احتمالات زنده‌ای برای پاسخگویی به برهان قرینه محور فراهم می‌کنند؛ اما در مرحله بعد سعی می‌کند تا انتقاد خود را اساسا بر فهم ناقص ما از دلایل ممکن الاهی مبتنی کند. برگمن نیز با پیروی و بسط نکات آلستون، بیشتر بر این تاکید دارد که دلیلی نداریم که نشان دهد نمونه شناخته‌شده ما از قلمرو خیرها و شرها و استلزامات آنها، نمونه نماینده‌ای است. دیدگاه آنها گرچه در نگاه نخست مقبول می‌نماید، اما وقتی به پیامدهای آن می‌نگریم، در پذیرش آن با تردید جدی مواجه می‌شویم؛ از جمله اینکه این دیدگاه، فهم رایج ما را از صفات و افعال خدا در هم می‌شکند؛ اعتماد ما را به شهودهای رایج اخلاقی‌مان مخدوش می‌کند؛ و تعارضی جدی با دیدگاه فهم عرفی اخلاقی دارد.

ویلیام. پی.آلستون (۱۹۲۱-۲۰۰۹) از مشهورترین فیلسوفان دین معاصر است. این متفکر امریکایی در سنت فلسفه تحلیلی به تأملاتی پرداخته بود. وی به بحث از تجربه دینی نگاه مبسوطی داشت. آلستون تجربه دینی را به مانند تجربه حسی می‌دانست. از نظر او تجربه دینی نیز مانند تجربه حسی می‌تواند منبعی برای معرفت یا توجیه معرفتی باشد. این تجربه می‌تواند در اثبات و ادراک خداوند یاری برساند.

فلسفه تحلیلی فلسفه غالب در کشورهای انگلیسی زبان (آمریکا، انگلستان، کانادا، استرالیا و نیوزیلند) در قرن بیستم است. مهم ترین ویژگی این نحله فلسفی توضیح و تحلیل ساختار فکر از طریق تحلیل های منطقی و زبانی است. در نزد بسیاری از فیلسوفان تحلیلی ایضاح گزاره های فلسفی از طریق تحلیل مفاهیم راه گشای حل مسایل فلسفی است. فلسفه تحلیلی دارای سه شاخه اصلی است: مکتب کمبریج، پوزیتویسم منطقی و مکتب آکسفورد. اندیشه های فیلسوفان تحلیلی بر حوزه های مختلف دانش، از جمله اخلاق، سیاست، حقوق، و تعلیم و تربیت تاثیرگذار بوده است. معرفی اجمالی فلسفه تحلیلی و چگونگی تاثیر آن بر فلسفه تعلیم و تربیت هدف اصلی نگارش این مقاله است.