جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
علم الهدی, سید مرتضی (شریف مرتضی، فقیه و متکلم بزرگ امامیه؛ مقیم بغداد در عراق), 355ق./967م. بغداد،عراق 436ق./1045م. بغداد،عراق
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 263
مبانی جهان‌شناختی اخلاق در انديشه كلامی سيدمرتضی
نویسنده:
وحيد پاشايي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
سید مرتضی‏: علی بن حسین بن موسی
چکیده :
براي ترسيم يک نظام اخلاقي، به مباني مختلف و مستحکمي نياز است. يکي از مهم‌ترين مباني در ارائه يک نظام اخلاق، مباني جهان‌شناختي است که نگاه انديشمندان به عوالم هستي و اصول حاکم بر آن را بازتاب مي‌کند. سيدمرتضي، از انديشمندان بنام شيعه در انديشه‌هاي کلامي خود، نگرشي به جهان هستي دارد که در نتيجه منجر به تقسيم عوالم وجود، به عوالم پيش از دنيا، عالم دنيا و عوالم پس از دنيا شده است. اين نوشتار، به تشريح و تحليل اين نگرش و تأثير آن در اخلاق پرداخته و به نتايجي همچون انگيزش اخلاقي با توجه به اعتقاد به عوالم پسيني دنيا و ثواب و عقاب اخروي، معناداري اخلاق با توجه به انکار عالم ذر پيش از دنيا و توجيه چرايي زيست اخلاقي، در اثر اعتقاد به ناظمي مدبر و صاحب قوانين در دنيا رسيده است.
صفحات :
از صفحه 53 تا 71
مشخصات اثر
تحلیل و نقد تأثیر مبانی کلامی در تفسیر قرآن کریم ‏(مطالعه موردی سخن سیدمرتضی در تفسیر آیات نخستین سوره عبس) ‏
نویسنده:
محمد سلطانی رنانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
تفسیر قرآن کریم و باورهای کلامی رابطه‌ای دوسویه دارند. از سویی باورهای کلامی به آیات قرآن مستدل می‌شوند، واز سویی دیگر باورهای کلامی به منزله قرینه صارفه موجب رفع ید از ظواهر برخی آیات قرآن وگذر از معنای حقیقی به معانی غیرحقیقی می‌شود. تحلیل و بررسی گستره تاثیر مبانی کلام در تفسیر، آسیب‌ها و نابسامانی‌هایی را آشکار می‌کند. سیدمرتضی (م436هـ) در آثار کلامی خویش، آیاتی از قرآن را تفسیر کرده است. وی در بیان گستره عصمت پیامبر و پاسخ به پرسش‌های مفروض، به تفسیر آیات نخستین سوره عبس پرداخته است، و از آن رو که عبوس کردن را کرداری نفرت‌انگیز می‌شمرد و پیامبران را از کردار نفرت‌آمیز معصوم می‌داند؛ عبوس کننده در آیات عبس را شخصی جز پیامبر می‌پندارد و البته خطاب‌های عتاب‌آلود موجود در این آیات را نیز به پیامبر متوجه نمی‌داند. بسیاری از مفسران شیعه از سخن سیدمرتضی پیروی کرده‌اند. تحلیل و نقد سخن سیدمرتضی آشکار خواهد کرد که در پیِ تطبیق باور کلامی بر آیات عبس خطاهایی روی داده است: بی‌توجهی به معنای ماده و ساخت "عَبَسَ"، نادیده گرفتن ویژگی باب مزید‌فیه (یَزّکّی)، و قرائن موجود در سیاق آیات، و روایات وارد در شأن نزول، و خطا در مقدمات استدلال کلامی. این آسیب‌ها ریشه در سیطرة مبانی کلامی بر قواعد و اصول علم تفسیر دارد و توجه به آنها زمینه را بر حفظ حدود و قوانین هر یک از حوزه‌های تفسیر وکلام آماده می‌سازد و از آسیب‌های تفسیر کلامی آیات قرآن می‌کاهد.
صفحات :
از صفحه 71 تا 98
مشخصات اثر
چیستی مرگ و چگونگی زندگی بازپسین از دیدگاه شیخ مفید و سید مرتضی
نویسنده:
سعیده نبوی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره شیخ مفید
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
ماهیت مرگ و چگونگی زندگی بازپسین، به ماهیت انسان بستگی دارد. شیخ مفید، از متکلمان بنام امامیه، انسان را نفسِ دارای بدن می‌داند که حیات، ذاتی آن نیست؛ درحالی‌که سید مرتضی انسان را همین پیکر با ساختار ویژه‌اش می‌شناسد که اگر شرایط فراهم شود، حیات در آن پدیدار می‌شود. بازتاب این اختلاف نظر را در تعریف آنها از ماهیت مرگ و چگونگی زندگی پسادنیوی می‌توان دید. از دیدگاه سید مرتضی، مرگ نابودی تدریجی انسان است که با فروپاشیدن بدن، آغاز و با نابودی اجزای سازنده‌اش در آستانه رستاخیز پایان می‌پذیرد؛ درحالی‌که از دیدگاه شیخ مفید، مرگ نابودی بدن دنیایی و انتقال نفس به بهشت یا دوزخ است، هرچند نه بدن دنیایی همه انسان‌ها نابود می‌شود و نه نفس همه آنها منتقل می‌شود. سپس در آستانه رستاخیز همه چیز حتی نفوسی که از زندگی برزخی برخوردارند، نابود می‌شوند. با این وصف، از دیدگاه آنها، معاد بازآفرینی چیزی است که نابود شده بود. در این مقاله، تلاش شده است آرای این دو متکلم درباره ماهیت مرگ و چگونگی زندگی پسادنیوی تحلیل و بررسی شود.
صفحات :
از صفحه 121 تا 140
مشخصات اثر
تبیین هم‌گرایی عملکرد سیاسی ـ اجتماعی شریف مرتضی با سیره وفاق‌گرایانه شیخ مفید
نویسنده:
سعید توفیق؛ مصطفی پیرمرادیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره شیخ مفید
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , سید مرتضی‏: علی بن حسین بن موسی
چکیده :
در آستانه غیبت کبری، فقهای امامی در حوزة نیابت عام، سُکان‌دار هدایت جامعه شیعیان گردیدند. شیخ مفید در مقام رئیس مکتب بغداد و زعیم عام شیعه، در مواجهه با رخدادها و تنش‌های مذهبی ـ اجتماعی، با هدف طرح، تبیین و تبلیغ مذهب امامی، در عصری که هر مذهب فاقد توان علمی در دفاع از عقاید خویش، لاجرم به حاشیه تاریخ فرق رانده می‌شد و نیز حفظ حداکثری نیروی انسانی شیعه، هوش‌مندانه با سیره وفاق‌گرایانه، پای به عرصه زعامت اجتماعی ـ سیاسی شیعیان نهاد. با وفات شیخ مفید، شریف مرتضی، ریاست مکتب بغداد، زعامت حوزة علمی و مرجعیت جامعة شیعی را عهده‌دار شد؛ از این رو، بایسته به نظر می‌رسد که بین عملکرد سیاسی ـ اجتماعی شریف مرتضی با سیره اجتماعی زعیم عام فقید نوعی هم‌گرایی وجود داشته باشد. از آن‌جا که شریف مرتضی با سیرة استاد خود در رویارویی با تنش‌های مذهبی از نزدیک آشنا بود، و پس از وفات شیخ مفید از سیره وفاق‌گرایانه وی عدول نکرد، بلکه با تأسی از این سیره گوی سبقت را نیز در این زمینه ـ هم‌چون عقل‌گرایی وی در تبیین و قرائت از مذهب امامی ـ از استاد خویش ربود. این مقاله با شیوه توصیفی ـ تحلیلی، از یک ‌سو سیره وفاق‌گرایانه شیخ مفید و از سوی دیگر هم‌گرایی عملکرد سیاسی ـ اجتماعی مرتضی با سیره شیخ را تبیین می‌نماید.
صفحات :
از صفحه 123 تا 156
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی عقاید کلامی اخوان‌الصفاء با آرای شّریف مرتضی (مطالعه‌ی موردی: مهم‌ترین محورهای اختلافی)
نویسنده:
سعید توفیق؛ وجیهه میری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
در قرون میانه‌ی اسلامی، جناح‌های مذهبی متفاوتی در بغداد حضور و فعالیت علمی داشتند. مشرب علمی بعضی از این گروه‌های مذهبی، نظیر جماعت اخوان‌الصفاء و مکتب متکلمان و محققان امامی بغداد، فلسفی و کلامی بود. با وجود آنکه مشرب علمی این دو جناح به یکدیگر نزدیک می‌نماید، اما با بررسی تطبیقی آرای این دو گروه روشن می‌شود که در بعضی از مسائل با یکدیگر اختلافات مبنایی و جدی داشتند. سیدمرتضی که برجسته‌ترین نماینده‌ی مکتب متکلمان و محققان امامی بغداد بود، در نقد عقاید سایر مکاتب از دو روش نقد مستقیم و نقد غیرمستقیم استفاده می‌کرد. او در نقد عقاید کلامی اخوان‌الصفاء از روش نقد غیرمستقیم استفاده می‌کرد. شریف مرتضی بطلان عقاید اخوان‌الصفاء را در بعضی از محورهای کلامی مهم نظیر: تناسخِ ارواح، تأویل معجزات انبیا، انکار توسل، غیبت امام المنتظر، زیارت مشاهد ائمهو اقامه‌ی عزای حسینی، ماهیت قرآن، کشف اسرار و رموز دین روشن کرد. اختلاف کلامی اخوان‌الصفاء با شریف مرتضی را باید در عللی نظیر: التقاطی‌بودن عقاید اخوان‌الصفاء، گرایش آنان به تصوف، و تفوق فلسفه بر دین نزد ایشان جستجو کرد. بااین‌وجود، از‌یک‌سو به دلیل مشرب عقل‌گرایی هر دو مکتبِ متکلمان و محققان امامی بغداد و اخوان‌الصفاء، و ازسوی‌دیگر، آزاد‌اندیشی اخوان‌الصفاء، آنان در برخی از مسائل کلامی با یکدیگر اتفاق‌نظر داشتند. سرانجام اخوان‌الصفاء به دلیل نادیده‌انگاشتن قانون حاکم بر بقا، رونق و افول مکاتب کلامی، نه‌تنها در برابر مکتب متکلمان و محققان امامی بغداد، بلکه در برابر دیگر فرق کلامی شکست خوردند.
صفحات :
از صفحه 17 تا 38
مشخصات اثر
کتاب التعلیق مقری نیشابوری در کلام و بحثی درباره الملخص و الذخیرة تأليف شريف مرتضی
نویسنده:
حسن انصاری (قمی)
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار)
منابع دیجیتالی :
متن
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آرای سید مرتضی و علامه طباطبایی در چیستی عقل و کارکردهای آن
نویسنده:
حمیدرضا شریعتمداری؛ سید باقر حسینی کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره علامه طباطبایی
چکیده :
هدف: هدف این پژوهش بررسی تطبیقی آرای سید مرتضی و علامه طباطبایی در چیستی عقل و کارکردهای آن از دیدگاه این دو بزرگوار بود. روش:برای بررسی عنوان این پژوهش تا رسیدن به نتیجۀ مطلوب، از شیوة توصیفی و تحلیلی استفاده شد. یافته‏ها: با توجه به جایگاه مهم و حجیت عقل نزد سید مرتضی و علامه طباطبایی، می‏توان شش کارکرد مهم برای عقل از دیدگاه ایشان در نظر گرفت: 1. اثبات اصول و مبانی تشیّع، 2. عقل به عنوان منبع و مُدرِک، 3. تأویل و توجیه آیات و روایات ناسازگار با اصول عقلی، 4. عقل و معتبر دانستن یک خبر یا ابطال آن، 5. عقل به‌‌ عنوان ابزار فهم، استنباط و تبیین متون دینی، 6. عقل و خرافه‏ستیزی. نتیجه‏گیری: اگرچه سید مرتضی و علامه طباطبایی در حجیت عقل و تبیین بسیاری از کارکردهای عقل، اشتراک نظر داشته‏اند؛ ولی به نظر می‏رسد در تعریف عقل، تبیین برخی از کارکردها، مثل تأویل و توجیه آیات و روایات ناسازگار با اصول عقلی و نوع رویکردشان نسبت به تبیین مسائل دینی با یکدیگر تفاوتهایی نیز داشته‏اند. رویکرد سید مرتضی، کلامی بود؛ ولی علامه طباطبایی بیشتر با روش فلسفی با مسائل دینی مواجهه داشته است.
صفحات :
از صفحه 479 تا 496
مشخصات اثر
رد الكبیر علی مزاعم إلهي ظهير المجلد2
نویسنده:
التأليف في مركز الزهراء الإسلامي؛ تحقیق و مراجعه یوسف السلطان
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بیروت: مرکز الزهراء الاسلامی,
مشخصات اثر
متاهات في مدینه الضباب: حوار مع أحمد الكاتب حول الإمام المهدی علیه السلام المجلد 1
نویسنده:
جمع وإعداد لجنة هجر الثقافية
نوع منبع :
کتاب , مناظره،گفتگو و میزگرد , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بیروت: موسسه ام القری,
چکیده :
متاهات فی مدینة الضباب؛ حوار مع أحمد الکاتب حول الإمام المهدی (ع)، کتابی است دو جلدی که با زبان عربی به گزارش مناظرات میان شیعیان مدافع مهدویت و احمد الکاتب در خصوص امام مهدی و غیبت ایشان بر بستر شبکه اینترنتی هجر می‌پردازد. این مجموعه به همت لجنة هجر الثقافی جمع‌آوری شده است و انتشارات مؤسسه ام القری نشر آن را به عهده داشته است. این اثر توسط انتشارات مرکز الدراسات التخصصیة فی الامام المهدی در یک مجلد منتشر گشته است. در معرفی این کتاب آمده است: «مجموعه‌‏ای از شبهات احمد کاتب درباره امام زمان (ع) و غیبت و پاسخ به آنهاست. در این کتاب تمام مناظرات احمد کاتب و شیعیان مدافع مهدویت که بر روی سایت هجر در اینترنت صورت پذیرفته است، ارائه می‏‌گردد. کتاب به روش استدلالی و با تطبیق و ارائه دیدگاه‌‏ها از زاویه کلامی و تاریخی نگارش یافته است. با توجه به شیوع شبهات احمد کاتب در میان عوام، کتاب ارزش ویژه‏‌ای دارد. کتب روایی شیعه و سنی از منابع اصلی آن است. موضوع برخی از مناظرات آن بدین قرار است: نقش کتاب بصائر الدرجات در اثبات مهدویت؛ بررسی اعتبار حدیث خلفای دوازده‏‌گانه نزد اهل‌سنت؛ طول عمر امام زمان».
مشخصات اثر
سلاسل الحدید فی تقیید ابن ابی الحدید المجلد2
نویسنده:
یوسف بن احمد آل عصفور البحرانی؛ تحقیق محمدعیسی آل مکباس
نوع منبع :
کتاب , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بحرین: دارالعصمه,
چکیده :
کتاب از یوسف بن احمد بحرانی درباره مطالب و دیدگاه های شارح نهج البلاغه ابن الی الحدید می باشد. در این مجلد مطالب بسیاری را نقل و دیدگاه های مختلف ابن ابی الحدید را ذکر و نقد و بررسی می کند، از اسلام معاویه تا اسلام ابوطالب علیه السلام.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 263